آهن چیست؟

آهن یک ماده معدنی مغذی است که نقش های مهمی را در بدن ایفا می‌کند. آهن بخشی از هموگلوبین است که اکسیژن را در خون جابه‌جا می‌کند. نقش مهمی در متابولیسم انرژی دارد و در بسیاری از آنزیم‌ها مورد نیاز است. آهن ماده معدنی ضروری برای زندگی است. بدون آهن، بدن انسان قادر نیست گلبول‌های قرمز سالم بسازد تا اکسیژن کافی به تمام نقاط بدن برسد. کمبود آهن باعث ایجاد نوعی کم خونی می‌شود.

همانطور که گفته شد، اگر میزان آهن بدن شما کافی نباشد ممکن است دچار کم خونی یا آنمی (کاهش سطح گلبول های قرمز خون) شوید‌. مکمل های آهن راهی عالی برای رفع کمبود آهن بدن هستند به خصوص اگر تغییرات رژیم غذایی قادر به جایگزینی آهن کافی برای بدن نباشد. آهن را می‌توان از غذا و مکمل ها دریافت کرد. منابع غذایی: گوشت قرمز، مرغ، تخم‌مرغ، میوه‌ها، سبزیجات سبز و نان غنی‌شده.

موضوعتوضیحات
کمبود آهن در بدنآهن برای ساخت هموگلوبین ضروری است؛ کمبود آهن باعث کاهش تولید گلبول‌های قرمز سالم می‌شود. این وضعیت باعث کاهش انتقال اکسیژن در بدن می‌شود که می‌تواند منجر به خستگی، کاهش تمرکز و کم‌خونی فقر آهن شود.
اثرات منفی کمبود آهنکمبود آهن اثرات گسترده‌ای بر بدن دارد؛ از جمله خستگی مزمن، ضعف عضلانی، رنگ‌پریدگی، تنگی نفس، کاهش عملکرد سیستم ایمنی و افزایش حساسیت به بیماری‌ها. کمبود طولانی‌مدت آهن می‌تواند به اختلالات قلبی-عروقی و مشکلات شناختی مانند کاهش تمرکز و حافظه منجر شود.
منابع تامین آهنآهن به دو شکل “هِم” و “غیر هِم” در غذاها وجود دارد:
– آهن هِم: در گوشت قرمز، مرغ و ماهی یافت می‌شود و جذب بالاتری دارد.
– آهن غیرهِم: در منابع گیاهی مانند سبزیجات برگ سبز (اسفناج و شاهی)، غلات غنی‌شده، میوه‌های خشک (زردآلو، کشمش) و حبوبات (عدس و لوبیا) موجود است.
علائم کمبود آهنعلائم کمبود آهن شامل موارد زیر است:
– جسمانی: خستگی شدید، سردرد، تپش قلب، سرگیجه، رنگ‌پریدگی، ریزش مو، شکنندگی ناخن‌ها.
– تغییرات رفتاری: مشکلات تمرکز، بی‌قراری، و تحریک‌پذیری.
– علائم شدیدتر: سندروم پای بیقرار، زخم دهان، و تمایل غیرطبیعی به خوردن یخ یا خاک (پیکا).

علایم کم خونی فقر آهن

سطح آهن پایین در برخی افراد به طور معمول وجود دارد ولی در صورت عدم درمان احتمال می رود تبدیل به یک بیماری جدی شود که تحت عنوان کم خونی فقر آهن (iron-deficiency anemia) شناخته می‌شود. کم خونی فقر آهن با حالتی همراه است که در آن به اندازه کافی گلبول قرمز سالم وجود نداشته و توانایی حمل اکسیژن را از دست می دهد. در نتیجه ممکن است این علائم بروز کند:

  • خستگی
  • کمبود انرژی
  • تنگی نفس
  • مشکل در تمرکز
  • دوره های مکرر بیماری
  • احساس سرما و مشکل در تنظیم دمای بدن
  • پوست رنگ پریده
  • تپش قلب
  • سردرد
  • صدای زنگ یا وزوز در داخل گوش و سر
  • خارش
  • مشکل در بلعیدن
  • تغییر در طعم غذا
  • ریزش مو
  • اشتیاق به خوردن موادی از قبیل یخ یا خاک که به آن پیکا گفته می‌شود.
  • زخم های دردناک در گوشه دهان و زبان
  • ناخن های قاشقی شکل
  • حرکت های غیر قابل کنترل مخصوصاً در ناحیه پا (سندروم پای بیقرار)

اگر هر یک از علائم بالا را تجربه کرده‌اید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا در صورت صلاحدید پزشک سطح آهن خون شما بررسی گردد. دقت کنید این علائم معمولا وقتی بروز می‌کنند که سطح آهن خون به اندازه ای پایین آمده که بتوان آن را کم خونی فقر آهن نامید. وگرنه مخصوصا در مراحل اولیه کاهش آهن خون ممکن است هیچ گونه علائمی مشاهده نشود. بنابراین بررسی مرتب سطح آهن می‌تواند راهی برای تشخیص و درمان سطح پایین آهن خون باشد قبل از آنکه تبدیل به کم خونی گردد.

برای درمان کمبود آهن چه اقدامی کنیم؟

اولین قدم برای تشخیص کمبود این ماده مغذی و ارزشمند در بدن، مراجعه به پزشک است. پزشک طی آزمایش های لازم و بعد از بررسی هایی، کمبود آهن در بدن را تشخیص داده و در صورت وجود یا عدم وجود بیماری زمینه ای ایجاد کننده کمبود آهن در بدن بیمار را مطلع می سازد و همچنین با در نظر گرفتن ذخیره آهن موجود در بدن بیمار، مقدار آهن دریافتی بیمار را تعیین می کند.

در صورت تایید کمبود آهن در بدن فرد، لازم است که در ابتدا عادات غذایی وی تغییر کند و اصلاحیات تغذیه ای انجام گردد و فرد بداند که چه غذاهایی دارای آهن بیشتری است و مصرف چه غذاهایی نیز موجب افزایش یا کاهش جذب آهن موجود در غذاها در بدن انسان می گردد.

قدم بعدی نیز استفاده از مکمل های آهن است که خوشبختانه امروزه مکمل های آهن در انواع مختلف مانند قرص، کپسول، شربت، قطره و غیره در داروخانه ها یافت می شوند.

به نقل از سایت www.nhs.uk  برای درمان کم بود آهن می توانید از مواد غذایی زیر استفاده کنید:

  • dark-green leafy vegetables like watercress and curly kale
  • cereals and bread with extra iron in them (fortified)
  • meat
  • dried fruit like apricots, prunes and raisins
  • pulses (beans, peas and lentils)

سبزیجات برگ سبز تیره مانند شاهی و کلم پیچ غلات و نان‌های غنی‌شده با آهن گوشت میوه‌های خشک مانند زردآلو، آلو خشک و کشمش حبوبات (لوبیا، نخود و عدس)

حتی برای افرادی که با مصرف آهن دچار مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع و معده درد یا یبوست می شوند، نیز مکملهای مناسبی وجود دارد که علاوه بر اینکه مشکلات کمبود آهن را در بدن آنها رفع می سازد، این قبیل مشکلات را نیز برای فرد به همراه نخواهد داشت.

منابع غذایی آهن

برای اکثر افراد یک رژیم غذایی مناسب، آهن کافی و مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند. منابع غذایی طبیعی آهن شامل:

  • گوشت، ماهی، مرغ
  • سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم پیچ و کلم بروکلی
  • میوه های خشک و آجیل
  • حبوبات مثل لوبیا، عدس و نخود فرنگی

همچنین آهن به بسیاری از غذاهای غنی شده مثل غلات و نان های غنی شده اضافه می‌شود.

آهن موجود در منابع حیوانی بهتر جذب بدن می‌شود. با این حال می‌توانید با خوردن میوه یا سبزیجات سرشار از ویتامین c (مثل فلفل دلمه قرمز، کیوی و پرتقال) به بدن خود کمک کنید تا آهن گیاهی را جذب کنید.

عوامل موثر در افزایش یا کاهش میزان جذب آهن در بدن

مواد غذایی نقش موثری در میزان جذب آهن بدن دارند. برخی مواد غذایی احتمال جذب آهن را در بدن افزایش می دهند و برخی کاهش. ویتامین C تاثیر بسزایی در افزایش جذب آهن در بدن دارد. این ویتامین به خصوص در مرکباتی مانند پرتقال، لیموترش و لیمو شیرین به فراوانی وجود دارد که در صورت مصرف همزمان این ویتامین همراه با غذاهای حاوی آهن، احتمال جذب بهتر آن در بدن بیشتر خواهد شد. در مقابل، برخی مواد غذایی میزان جذب آهن را در بدن کم می کنند. به طور مثال، طبق تحقیقات انجام شده مصرف چای بلافاصله بعد از صرف غذا، میزان جذب آهن غذا را تا 50 درصد کاهش می‌دهد. این معمولا یکی از عادات بد غذایی ماست که بهتر است ترک شود.

چه نیازی به مصرف مکمل آهن وجود دارد؟

این مکمل ها راهی مؤثر برای افزایش ذخایر بدن هستند با این حال، مصرف آنها برای هر کسی مناسب نمی باشد. در نظر داشته باشید که خوردن هر ماده‌ای که توسط پزشک تجویز نشده است، ممکن است عوارض و خطراتی به همراه داشته باشد چرا که زیادی آن نیز می‌تواند خطرناک باشد. مصرف مکمل های آهن نیز بدون تجویز پزشک و در صورت غیر ضروری بودن می‌تواند آسیب رسان باشد. به این علت که مقادیر زیاد آهن می‌تواند باعث مشکلات گوارشی و کاهش جذب سایر مواد مغذی در روده ها شود. عوارض جانبی منفی ممکن است در هر کسی رخ دهد اما به ویژه در کودکان می تواند کشنده باشد.

بنابراین بهترین کار این است که رژیم غذایی متعادل و سرشار از آهن داشته باشید. مکمل‌های غذایی به تنهایی راه درمان کم خونی نیستند؛ همان گونه که کاهش گلبول‌های قرمز خون نیز همواره به معنای کمبود آهن نیست.

مکمل های آهن برای چه کسانی؟

مکمل های آهن به افزایش سطح آهن خون کمک نموده و جلوی کم خونی ناشی از فقر آهن را می گیرند. این مکمل ها به خصوص در افرادی که قادر به حفظ وضعیت خوب آهن از طریق رژیم غذایی نیستند، می‌تواند مفید باشد. از جمله این افراد عبارتند از:

  • خانم های باردار
  • نوزادان و کودکان خردسال
  • خانم هایی که دچار قاعدگی طولانی و سنگین می‌شوند.
  • اهداکنندگان خون به صورت مکرر
  • افراد مبتلا به سرطان که شیمی درمانی می‌شوند
  • افراد مبتلا به اختلالات دستگاه گوارش مانند بیماری سلیاک، کولیت اولسراتیو و بیماری کرون.
  • افرادی که تحت عمل جراحی معده قرار گرفته اند.
  • افراد مبتلا به نارسایی قلبی.
  • افراد مبتلا به بیماری های کلیه
  • مصرف برخی از داروهای کاهش دهنده آهن مانند داروهای کاهنده اسید معده.
  • افرادی که به طور منظم ورزش های سنگین انجام می‌دهند.
  • کسانی که رژیم گیاه خواری دارند.
  • افراد مبتلا به اختلالات خونی مانند تالاسمی، کم خونی سلول داسی شکل
  • اشخاص معتاد به الکل
  • عملکرد آهن در بدن

در واقع، هر سلول زنده گیاهی و جانوری دارای آهن است. در بدن انسان، تقریبا بین 3 تا 4 گرم ماده آهن وجود دارد. آهن جزء اصلی هموگلوبین است همچنین در ساختار میوگلوبین نیز وجود دارد. این ماده معدنی مغذی در رشد و نمو، عملکرد سلولی طبیعی، ساخت برخی هورمون‌ها و سنتز بافت همبند نیز موثر است. محل اصلی جذب آهن در بخش ابتدایی روده کوچک (ابتدای دئودنوم و ژژنوم) است.

در روند طبیعی، بین 10 تا 15 درصد از آهن موجود در غذاها معمولا توسط بدن جذب می شود. همچنین بدن دارای یک مکانیسم خود تنظیمی برای جذب آهن است به این صورت که در صورت نیاز بیشتر بدن به این ماده جذب آن نیز در بدن افزایش می یابد (تا 20 درصد) و در مقابل در صورتی که بدن نیاز به آهن کمتری داشته باشد جذب آن نیز کاهش می یابد. مقدار دفع آهن از بدن نیز کم است (روزانه 1 میلی‌گرم) و بیشتر از طریق پوسته‌ریزی سلول های پوست و سطوح مخاطی مانند دستگاه گوارش انجام می‌شود. البته در زنان در سنین باروری، به دلیل خونریزی ماهیانه، دفع آهن بیشتر است و به 2 میلی گرم در روز می رسد.

فرم های آهن

آهن غذایی 2 فرم اصلی دارد:

1- هِم (Heme)
2- غیرهِم (Non-heme)

2 فرم یا شکل اصلی از ماده آهن وجود دارد؛ آهن هِم و آهن غیرهِم. آهن هِم جذب بیشتری (تا 10 برابر) نسبت به آهن غیرهِم دارد. گیاهان و غذاهای غنی شده با آهن، تنها دارای آهن غیرهِم هستند اما گوشت، مرغ و غذاهای دریایی حاوی آهن هِم و غیرهِم هستند. سیترات و ویتامین ث (بروکلی، آب پرتقال، آب گریپ فروت، فلفل، توت فرنگی و …) سبب افزایش جذب آهن غیرهِم می شوند.

منابع غذایی مهم برای جذب بهتر آهن در بدن:

همانطور که قبلا اشاره شد، همه آهن رژیم غذایی به طور یکسان جذب نمی شود و برخی از غذاها توانایی بدن را برای جذب بهتر آهن افزایش می دهند. از جمله این منابع غذایی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

  • غذاهای غنی از ویتامینC

ویتامین C باعث افزایش جذب آهن می شود. ویتامین C آهن غیر هم را جذب و آن را به فرمی که بدن شما قادر به جذب بهتر آن باشد، ذخیره می‌کند. از جمله منابع غذایی حاوی ویتامین C  مرکبات، سبزیجات برگ سبز تیره، فلفل دلمه‌ای و توت‌فرنگی هستند.

بنابراین مصرف زیاد مرکبات و همچنین دریافت سایر منابع غذایی غنی از ویتامین C به همراه غذاهای حاوی مقادیر بالای آهن و یا قرص آهن، می‌تواند جذب آهن موجود در غذا و یا جذب مکمل آهن را به مقدار زیادی افزایش دهد. در رژیم گیاهخواران نیز، استفاده از سبزیجات دارای ویتامین ث به جذب بهتر آهن کمک می‌کند.

  • گوشت، ماهی و مرغ

گوشت، ماهی و مرغ علاوه بر این که خود دارای آهن با جذب بالا هستند، محرک جذب بهتر آهن غیرهم نیز می باشند دریافت یک وعده غذایی که حاوی ترکیبی از آهن هِم و آهن غیرهِم باشد، می‌تواند به افزایش میزان جذب آهن غیر هم در بدن کمک کند.

منابع غذایی کاهش دهنده جذب آهن در بدن:

همان‌طور که برخی غذاها می‌توانند جذب آهن را افزایش دهند، بعضی دیگر نیز می‌توانند از جذب آهن جلوگیری کنند. از جمله منابع غذایی که می‌توانند بر جذب آهن تاثیر منفی داشته باشند، می‌توان به منابع زیر اشاره نمود:

  • غذاهای حاوی فیتات

فیتات یا اسید فیتیک ماده ای است که حتی مقادیر کمی از آن نیز می تواند جذب آهن را به طور قابل توجهی کاهش دهد. این ماده در غذاهایی مانند غلات کامل، سویا، دانه‌ها و حبوبات یافت می شود. اما مثلا با خیساندن مناسب میتوان اسید فیتیک را از حبوبات حذف نمود. و با وجود این اثر منفی، همچنین می‌توان با مصرف غذاهای افزایش دهنده جذب میزان آهن مانند منابع غذایی ویتامین ث دار و گوشت و مرغ و ماهی، تاثیرات منفی را خنثی نمود.

  • غذاهای حاوی کلسیم

کلسیم ماده معدنی بسیار مهم برای سلامت استخوان‌هاست. اما تحقیقات نشان داده اند که کلسیم می‌تواند مانع از جذب آهن هم و آهن غیر هم شود. رعایت این نکته ضروری است که غذاهای غنی از کلسیم نباید همراه با وعده‌های غذایی که قسمت عمده آهن رژیم غذایی شما را تامین می‌کنند، مصرف گردد. همچنین در صورت امکان بهتر است قرص آهن و مکمل کلسیم در ساعات متفاوتی از روز مصرف شوند.

  • غذاهای حاوی پلی‌فنل

ماده پلی‌فنل در مقادیر مختلف در غذاها و نوشیدنی‌های گیاهی مانند سبزیجات، میوه‌ها، برخی غلات و حبوبات، چای، قهوه و شراب یافت می‌شود.

قهوه و چای که معمولا نزدیک به وعده‌های غذایی مصرف می‌شوند، دارای پلی‌فنلی بالایی هستند و می‌توانند جذب آهن غیر هم را مهار کنند. بنابراین بهتر است از مصرف چای و قهوه حداقل 1 ساعت قبل و 2 ساعت بعد از قرص آهن و منابع غذایی آهن پرهیز نمایید.

در نتیجه غذاهای دارای فیتات، کلسیم و پلی‌فنل  به طور معناداری جذب آهن را کاهش می‌دهند.

مکمل آهن چیست؟

مکمل آهن که با اسم قرص آهن نیز شناخته می‌شود، حاوی فرمولاسیون‌هایی از ماده معدنی آهن است که برای پیشگیری و درمان کمبود آهن و کم خونی ناشی از فقر آهن مورد مصرف دارد. مصرف قرص آهن به بازگشت ذخایر آهن به سطوح نرمال، در افراد مبتلا به کم‌خونی ناشی از فقر آهن کمک می‌کند.

انواع مکمل آهن

  • مکمل آهن خوراکی

مکمل‌ آهن خوراکی رایج‌ترین درمان برای کم‌خونی است. مکمل‌های آهن به فرم قرص آهن، کپسول آهن، شربت آهن، قطره آهن و یا مکمل آهن پودری در بازار مکمل‌های غذایی توزیع می شوند.

آهن در مکمل‌های خوراکی به فرم‌های مختلفی چون فروس سولفات، فروس فومارات، فروس گلوکونات، کمپلکس آهن-پلی‌ساکارید، آهن لیپوزومال، آهن سوکروزومیال و آهن بیس گلیسینات موجود است.

مثالهای از فرمهای مختلف آهن در مکمل های خوراکی:

فروس سولفات:

مکمل آهن فیفول

فروس فومارات:

قرص آهن آیزن پلاس

فروس گلوکونات:

قرص آهن آیرون مکس

کمپلکس آهن-پلی‌ساکارید:

مکمل آهن فرامکس: کپسول فرامکس ۱۰۰ پودر آهن فرامکس

(مکمل های حاوی کمپلکس آهن – پلی ساکارید)

آهن لیپوزومال:

مکمل آهن لیپوزوفر

آهن سوکروزومیال:

مکمل آهن سیدرال

آهن بیس گلیسینات:

مکمل آهن ایزی آیرون و مکمل آهن فرودین

لازم به ذکر است که برخی فرم‌های آهن مانند آهن بیس گلایسینات، کمپلکس آهن-پلی‌ساکارید، آهن سوکروزومیال و آهن لیپوزومال با عوارض گوارشی کمتری نسبت به برخی دیگر از سایر فرم‌های آهن همراه هستند. اما تمامی انواع قرص آهن در افزایش تولید گلبول‌های قرمز موثرند و تفاوت در ملح آهن، مقدار آهن المنتال (آهن عنصری) و قیمت آنها می‌تواند باشد.

  • مکمل‌های داخل وریدی

گاهی برای بعضی از افراد دریافت آهن بایستی به شکل وریدی (آمپول آهن) انجام شود. در مواردی مثل موارد زیر، مکمل های داخل وریدی آهن مورد نیاز است:

  • عدم تحمل مکمل‌های خوراکی
  • از دست دادن خون مزمن
  • مشکل در جذب آهن توسط دستگاه گوارش

گروه های در معرض خطر کمبود آهن

  • خانم های باردار

در دوران بارداری نیاز به مصرف آهن افزایش می‌یابد. در این دوران، مقدار و حجم خون مادر به مرور حدود 20 تا 30 درصد حالت طبیعی خود افزایش یافته و برای اینکه هموگلوبین کافی برای این میزان خون ساخته شود آهن اضافی مورد نیاز است. از طرفی این میزان افزایش نیاز به حدی است که از طریق مواد غذایی جبران نخواهد شد. البته جنین می تواند ذخایر آهن نرمال را از مادر بدون توجه به غلطت آهن در بدن مادر دریافت کند اما در صورت وجود آنمی شدید فقر آهن در بارداری، عوارض غیر قابل جبرانی در پی خواهد داشت. از جمله این عوارض می توان به کم وزنی نوزاد به هنگام تولد، زایمان زودرس، مرگ قبل از تولد، کاهش عملکرد ذهنی نوزاد و افسردگی بعد زایمان اشاره نمود.

در خیلی از کشورهای در حال توسعه، شیوع آنمی فقرآهن در بارداری 52 درصد است. از این رو، پیشگیری و درمان آنمی فقر آهن در بارداری از اهمیت بالایی برخوردار است. توصیه می شود که همه زنان باردار از پایان ماه چهارم بارداری تا 3 ماه بعد از زایمان تحت نظر پزشک، قرص آهن مصرف کنند. البته اگر مادر کم خونی دارد، مصرف قرص آهن را باید از ماه های پایین تر و با دوزهای بالاتر شروع کند. همچنین توصیه می گردد که زنان باردار روزانه 30 میلی گرم آهن المنتال مصرف کنند و حتما آزمایش‌های کمبود آهن را انجام دهند.

  • زنان با خونریزی های ماهیانه شدید

زنانی که در دوران ماهیانه خود منوراژی یا خونریزی زیاد دارند در خطر کمبود آهن هستند.

  • نوزادان

آهن از جفت عبور می کند و جنین، آهن مورد نیاز خود را از طریق جفت از مادر دریافت می کند. بعد از تولد به دلیل اینکه نوزادان، ذخیره آهن کافی از مادر را دریافت کرده اند تا سن 4 تا 6 ماهگی نیاز به آهن بسیار کمی دارند و همین نیاز کم از طریق شیر مادر تامین می گردد. نوزادان از سن 6 تا 9 ماهگی در خطر کمبود آهن قرار می گیرند مگر اینکه مقادیر کافی آهن دریافت کنند.

کمبود آهن در دوران کودکی عوارض زیادی دارد از جمله: تاخیر در رشد فیزیولوژیک، انزوای اجتماعی و کاهش تمرکز کودکان. بنابراین استفاده از قطره آهن از سن 4-6 ماهگی برای همه نوزادان توصیه می شود و تا سن 2 سالگی ادامه می یابد. همچنین بچه های نارس چون در خطر بیشتری برای آنمی فقرآهن هستند استفاده از قطره آهن برای آنها زودتر شروع می‌شود.

چرا باید به کودک قطره آهن بدهیم؟

ذخیره آهن بدن شیرخواران معمولا تا سن 6 ماهگی تمام می‌شود، بنابراین پزشکان برای کودکان از حدود 6 ماهگی (از 4 تا 6 ماهگی) تا 2 سالگی قطره آهن تجویز می‌کنند. برخی والدین از دادن قطره آهن به فرزند خود ممانعت می‌کنند و با این کار صدمات جبران ناپذیری به کودک وارد می‌سازند. برای جلوگیری از تغییر رنگ دندان، والدین باید سعی کنند هنگام دادن قطره آهن به کودک از تماس قطره با دندان های کودک جلوگیری کنند و بعد از مصرف نیز مقداری آب به کودک بدهند و چنانچه قطره با دندان ها تماس پیدا کرد با یک قطعه گاز مرطوب دندان‌های کودک را تمیز کنند.

کمبود آهن آثار جبران‌ناپذیری برای کودکان دارد به همین دلیل توصیه می‌شود کودکان تا 2 سالگی و پس از آن تحت نظر پزشک، قطره‌آهن مصرف کنند. کمبود آهن در بدن باعث بروز کم‌خونی، بی‌اشتهایی، مختل شدن رشد، تنگی نفس، وقوع عفونت های مکرر و کاهش سطح هوش کودکان در حین تحصیل می‌شود.

  • اهدا کنندگان مکرر خون

اهدا کنندگان مکرر خون، در خطر آنمی فقر آهن هستند.

  • افراد مبتلا به سرطان

حدود 60 درصد بیماران مبتلا به سرطان کولون، هنگام تشخیص بیماری‌شان، آنمی فقر آهن دارند که بخاطر از دست دادن خون به صورت مزمن بوده است. در انواع دیگر سرطان شیوع آنمی فقر آهن بین 46-29 درصد است.

  • افراد با اختلالات یا جراحی های گوارشی

افراد با اختلال در دستگاه گوارش (بیماری سلیاک، کولیت اولسراتیو، بیماری کرون و …) یا افرادی که برخی جراحی های دستگاه گوارش داشته اند مانند برداشتن معده، برداشتن روده) در خطر کمبود آهن هستند.

  • آنمی بیماری مزمن

این نوع آنمی، شایع ترین آنمی بعد از فقر آهن است. برخی بیماری های مزمن مانند روماتوئید آرتریت، IBS، برخی سرطان ها و … می توانند توانایی بدن برای استفاده از ذخایر آهن را تحت تاثیر قرار دهد. درمان اصلی برای کم خونی ناشی از آنمی بیماری مزمن، درمان بیماری زمینه ای است.

  • نارسایی قلبی

تقریبا 60 درصد افراد مبتلا به نارسایی قلبی مزمن، کمبود آهن دارند و 17 درصد آنها آنمی فقر آهن دارند. عوامل احتمالی کمبود آهن در این افراد می تواند تغذیه ضعیف، اختلال در جذب آهن، نقص در سیستم انتقال آهن، کاشکسی قلبی، مصرف آسپرین و سایر داروهای ضدانعقاد باشد.

  • کودکان و نوجوانان

کودکان در سنین 2 تا 5 سالگی و از 6 تا 11 سالگی، در معرض خطر کمبود آهن قرار می گیرند و نیاز به مصرف مکمل آهن خواهند داشت.

در سنین نوجوانی نیز به دلیل گسترش حجم خون و افزایش توده عضلانی نیاز به آهن افزایش می یابد. (به خصوص در ورزشکاران و نوجوانانی که مصرف فرآورده های گوشتی خود را محدود کرده اند). همچنین با شروع خونریزی ماهیانه در دختران نوجوان، این افراد نیز می توانند در معرض خطر کمبود آهن قرار بگیرند. اگر آهن مورد نیاز این گروه به واسطه منابع غذایی تامین نگردد، نیاز به مصرف مکمل آهن به طور هفتگی و به مدت 3 تا 4 ماه دارند.

آیا کمبود آهن باعث ریزش مو می شود؟

ریزش مو برای خیلی از افراد اعم از زن و مرد، بزرگسال یا کودک ممکن است اتفاق بیفتد. عوامل متعددی در بروز ریزش مو دخیلند. یکی از دلایل ریزش مو، کمبود مواد مغذی، مثل آهن است. ریزش مو از این نوع بیشتر در خانم ها شایع است. وقتی بدن با فقر عنصر آهن مواجه می شود، در واقع نمی تواند هموگلوبین مورد نیاز خود را تولید کند و بنابراین اکسیژن کافی برای رشد و ترمیم سلول‌‌ها‌ی بدن از جمله سلول‌‌ها‌ی محرک رشد مو فراهم نمی شود. ریزش مو ناشی از کمبود آهن الگویی شبیه به ریزش موی ژنتیکی در مردان و زنان دارد. در موارد حادتر، می تواند منجر به طاسی نقطه ای در پوست سر شود.

برای بررسی علت ریزش مو مرتبط با کمبود آهن، لازم است به پزشک مراجعه کنید  تا برایتان آزمایش خون بنویسد و میزان فاکتورهای خونی مرتبط با ذخایر آهن مانند فریتین (پروتئینی که به ذخیره آهن کمک ‌‌می‌‌کند‌‌)، TIBC و آهن را بسنجد. اگر نتایج آزمایش، کمبود آهن را تایید کرد،‌ می توان مکمل آهن مصرف نمود.

قرص آهن را شب بخوریم یا روز؟

خوردن قرص آهن صبح ناشتا (با معده خالی) همراه با آب یا نوشیدنی حاوی ویتامین C می‌تواند به جذب بهتر قرص آهن کمک کند. با این وجود، برای افراد با سیستم گوارش حساس، بهترین زمان مصرف قرص آهن بلافاصله بعد از وعده غذایی است.

چند مورد از بهترین مکمل های آهن (آیرون Iron) موجود در داروخانه آنلاین دکتر دانیالی:

قرص آیرونکس مای نوتریشن

قطره آیروفیکس دایونیکس فارما 

قرص اکتی آیرون ابیان دارو

قرص گلوبیفر فورت اهران تجارت 

کپسول آهن فروگلوبین ویتابیوتیکس

قطره آهن پدیابست

کپسول آیرون فورت

کپسول لیپیفر کیمازی

ویال خوراکی نیوهم چوا فارم

قرص آیرون پلاس هلث برست

خرید مکمل آهن

خرید اینترنتی مکمل آهن با کیفیت بالا و قیمت مناسب از برندهای معتبر خارجی و ایرانی در داروخانه آنلاین دکتر دانیالی امکان پذیر است. تمامی مکمل‌های موجود در این داروخانه دارای برچسب اصالت کالا بوده و شما می توانید با اطمینان آنها را خریداری نمایید. همچنین قبل از خرید می‌توانید از مشاوران سایت در خصوص خرید محصولات مشاوره بگیرید.