خواص گیاه دم اسب (Horsetail): مزایا، کاربردها و عوارض جانبی

نوشته شده توسط : دکتر محمدرضا کیافر

خواص گیاه دم اسب (Horsetail): مزایا، کاربردها و عوارض جانبی

در این مقاله از سری مقالات آموزشی سلامتی سایت دکتر دانیالی می پردازیم به:

دم اسب یک گیاه محبوب از خانواده‌ی سرخس است که از قدیم و از زمان امپراتوری یونان و روم به عنوان یک داروی گیاهی استفاده می‌شده است. اعتقاد بر این است که دم اسب خواص دارویی متعددی دارد. این گیاه به طور سنتی برای درمان زخم‌ها، برای سلامت پوست، مو و تقویت و سلامت استخوان استفاده میشده است.

در این مقاله به بررسی گیاه دم اسب، از جمله مزایای بالقوه، موارد استفاده و معایب آن می پردازیم.

دم اسب

دم اسب صحرایی یا معمولی (Equisetum arvense) نام گونه ای از سرخس چند ساله از تیره Equisetaceae (دم اسبیان) است. این گیاه به طور وحشی در شمال اروپا و آمریکای شمالی و مرکزی و همچنین در سایر نقاط مرطوب با آب و هوای معتدل رشد می‌کند. دارای ساقه های بلند، سبز، منشعب و متراکم است که از بهار تا پاییز رشد می‌کند این گیاه حاوی ترکیبات مفید متعددی است که اثرات فراوانی برای بهبود سلامتی به آن میبخشند. از این میان، آنتی اکسیدان‌ها و سیلیس دو ترکیب متمایز موجود در این گیاه هستند.

آنتی اکسیدان‌ها مولکول هایی هستند که از بدن شما در برابر اثرات منفی رادیکال های آزاد محافظت می کنند. رادیکال های آزاد می توانند باعث آسیب سلولی شوند. سیلیس ترکیبی است که از سیلیکون و اکسیژن تشکیل شده است و اعتقاد بر این است که مسئول مزایای بالقوه و خواص گیاه دم اسب برای پوست، ناخن ها، مو و استخوان‌ها، کاهش عفونت ادراری، بهبود زخم و سنگ کلیه همین ترکیب است.

مزایای بالقوه دم اسب برای سلامتی (خواص گیاه دم اسب)

دم اسب هزاران سال است که به عنوان یک داروی گیاهی استفاده می شود و شواهد علمی از مزایای بالقوه ی آن پشتیبانی میکنند.

خواص گیاه دم اسب: از سلامت استخوان ها حمایت می کند

تحقیقات نشان می دهد که به سلامت استخوان ها کمک میکند. سلول‌های استخوانی به نام استئوکلاست‌ها و استئوبلاست‌ها به طور مداوم و از طریق متابولیسم، استخوان ها را بازسازی می‌کنند تا از عدم تعادلی که ممکن است باعث شکنندگی استخوان‌ها شود، جلوگیری کنند. استئوبلاست ها سنتز استخوان را کنترل می‌کنند و استئوکلاست‌ها در تجزیه ی ماده‌ی زمینه‌ای استخوان در هنگام استخوان‌سازی فعالیت می‌کنند.

مطالعات نشان می دهد که گیاه دم اسب استئوکلاست ها را مهار کرده و استئوبلاست‌ها را تحریک کند. در نتیجه این موضوع برای بیماری‌های استخوانی مانند پوکی استخوان، که در آنها استئوکلاست‌ها بیش از حد فعال هستند و منجر به ایجاد استخوان‌های شکننده می‌شوند، مفید هستند.

محققان بر این باورند که اثر بازسازی استخوان دم اسب بیشتر به دلیل محتوای بالای سیلیس آن است. در واقع تا 25 درصد وزن خشک دم اسب از سیلیس تشکیل شده است که هیچ گیاه دیگری حاوی این مقدار از این ماده‌ی معدنی نیست. سیلیس که به صورت طبیعی در استخوان‌ها نیز وجود دارد، به وسیله‌ی افزایش سنتز کلاژن و بهبود جذب و استفاده از کلسیم، تشکیل، تراکم و قوام بافت استخوان و غضروف را بهبود می‌بخشد.

مانند مکمل equiflex

خواص گیاه دم اسب: به عنوان یک ادرارآور طبیعی عمل می کند

دیورتیک ها موادی هستند که دفع ادرار از بدن را افزایش می دهند. اثر ادرار آور دم اسب یکی از مهمترین خواص این سرخس در طب سنتی بوده است. یک مطالعه روی 36 مرد سالم مشخص کرد که مصرف روزانه 1 کپسول 900 میلیگرمی از عصاره ی این گیاه، دارای اثر ادرارآوری قوی تری نسبت به یک داروی مدر کلاسیک است. این موضوع به غلظت بالای آنتی اکسیدان ها و نمک های معدنی در این گیاه گیاه نسبت داده شده است.

این گیاه همچنین پتانسیل درمانی برای بیماری های بی اختیاری ادرار، تکرر ادرار و شب ادراری را نشان داده است. یک بررسی در سال 2021 نشان داد که دم اسب ممکن است پتانسیل درمانی برای بیماری های کلیوی، از جمله اورتریت و سنگ کلیه را نیز داشته باشد.

مانند مکمل های رودیورتیک ، مدریک

خواص گیاه دم اسب: باعث بهبود زخم و سلامت ناخن می شود

استفاده موضعی از پماد حاوی عصاره ی دم اسب باعث بهبود زخم می شود. یک مطالعه 10 روزه بر روی 108 زن پس از زایمان که در حین زایمان تحت اپیزیوتومی (یک برش جراحی برای تسهیل زایمان) قرار گرفته بودند نشان داد که استفاده از پماد حاوی 3٪ عصاره دم اسب باعث بهبود زخم شده و به تسکین درد نیز کمک می کند.

این مطالعه همچنین نشان داد که قرمزی زخم، تورم و ترشح در مقایسه با گروه کنترل به طور قابل توجهی در اثر مصرف پماد دم اسب بهبود یافته است. دانشمندان این اثرات مثبت را به محتوای سیلیس گیاه نسبت دادند. علاوه بر این، عصاره دم اسبی میتواند در لاک ناخن برای مدیریت پسوریازیس ناخن ( که سبب نازیبایی ناخن میشود) استفاده شود.

خواص گیاه دم اسب: باعث رشد مو می شود

تحقیقات نشان می‌دهد که خواص گیاه دم اسب به دلیل محتوای سیلیکون و آنتی‌اکسیدانی که دارد، برای موهای شما نیز مفید است. آنتی اکسیدان‌ها به کاهش التهاب و پیری الیاف مو ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند. محتوای سیلیکون بالاتر در الیاف مو باعث کاهش میزان ریزش مو و همچنین افزایش براق شدن مو میشود. در یک مطالعه 3 ماهه بر روی زنانی که دچار نازک شدن مو شده بودند، آنهایی که روزانه دو کپسول حاوی دم اسب خشک و سایر مواد مصرف می کردند رشد و ضخامت مو نسبت به افراد گروه کنترل به صورت قابل ملاحظه‌ای بیشتر بود.

مانند مکمل های نورکرین ، فورس کپ، هیر اسکین اند نیلز برونسون

سایر خواص گیاه دم اسب:

گیاه دم اسب میتواند مزایای فراوان دیگری نیز داشته باشد که در حال حاضر مطالعات گوناگون روی آن تمرکز کرده‌اند :

فعالیت ضد التهابی: مطالعات نشان می‌دهد که عصاره دم اسب لنفوسیت‌ها (سلول‌های دفاعی اصلی درگیر در بیماری‌های التهابی) را مهار میکند.

فعالیت ضد میکروبی: اسانس دم اسب دارای فعالیت قوی ضد میکروبی در برابر باکتری‌ها و قارچ‌ها، از جمله استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیا کلی، آسپرژیلوس نایجر و کاندیدا آلبیکنس است.

فعالیت آنتی اکسیدانی: تحقیقات نشان می دهد که دم اسب سرشار از ترکیبات فنلی است که گروهی از آنتی اکسیدان‌های قوی هستند که از آسیب اکسیداتیو به غشای سلولی جلوگیری می‌کنند.

اثرات ضد دیابتی: مطالعات نشان می‌دهد که عصاره دم اسب ممکن است به کاهش سطح قند خون و بازسازی بافت آسیب دیده پانکراس کمک کند.