فشار خون بالا چیست؟ علائم، نشانه ها و درمان آن

فشار خون بالا چیست؟ علائم، نشانه ها و درمان آن در این مقاله از سری مقالات آموزشی سلامتی سایت داروخانه آنلاین دکتر دانیالی می پردازیم به:

فشار خون همان نیروی خون شما است که از طریق عروق موجود در بدن جریان می یابد. سرخرگ ها، رگ های خونی هستند که خون را از قلب شما به بقیه ی قسمتهای بدن میرسانند. هنگامی که قلب شما میتپد،خون را از طریق رگ هایتان به جلو هل میدهد. با جاری شدن خون، دیواره های شریان شما تحت فشار قرار میگیرد که آن را فشار خون می نامند.

فشار خون بالا

فشار خون بالا یا پرفشاری خون (Hypertension) زمانی اتفاق می افتد که خون شما با فشار بالاتر از حد نرمال در عروق حرکت کند. بسیاری از موارد مختلف میتوانند باعث فشار خون بالا شوند. اگر فشار خون شما بیش از حد زیاد شود یا برای مدت طولانی بالا بماند، میتواند مشکلات سلامتی ایجاد کنند. فشار خون بالای کنترل نشده شما را در معرض خطر بیشتری برای سکته مغزی، بیماری های قلبی، حمله قلبی و نارسایی کلیه قرار میدهد.

فشار خون بالا دو نوع است:

*فشار خون اولیه

به این حالت فشار خونِ لازم نیز گفته میشود. هنگامی که دلیل مشخص معلومی برای فشار خون بالا وجود نداشته باشد، به این نام نامیده میشود.

این شایع ترین نوع فشار خون است که معمولا سالها طول می کشد تا اتفاق بیفتد و احتمالا نتیجه سبک زندگی شما، محیط و تغییرات جسمی شما با افزایش سن است.

فشار خون ثانویه

زمانی اتفاق می افتد که یک مشکل سلامتی یا دارویی باعث فشار خون شما میشود. مواردی که میتوانند باعث پرفشاری خون ثانویه شوند عبارتند از:

_مشکلات کلیوی

_احساس خفگی در خواب

_مشکلات تیروئیدی یا غدد فوق کلیه

_بعضی داروها

علائم فشار خون بالا چیست؟

بیشتر افرادی که فشار خون بالا دارند بدون علامت هستند. به همین دلیل است که گاهی اوقات قاتل خاموش نامیده میشود پس بسیار مهم است که مرتبا فشار خون خود را کنترل کنید.

برخی از افراد با فشار خون بالا دچار سردرد،خون دماغ یا تنگی نفس میشوند. با این حال، این علائم میتواند مشکلات (جدی یا غیر جدی) دیگری را منجر شود. معمولا این علائم هنگامی رخ میدهد که فشار خون در طی یک دوره زمانی به میزان خطرناکی بالا برسد.

چه چیزی منجر به فشار خون بالا میشود؟

غذا، دارو، سبک زندگی، سن و ژنتیک میتواند باعث فشار خون بالا شود. پزشک میتواند به شما کمک کند تا بفهمید چه چیزی ممکن است باعث مبتلا شدن شما شود. عوامل متداول که میتوانند منجر به فشار خون شوند عبارتند از:

• رژیم غذایی سرشار از نمک، چربی یا کلسترول
• شرایط مزمن مانند مشکلات کلیوی و هورمونی،دیابت و کلسترول بالا
• سابقه خانوادگی، بویژه اگر والدین یا سایر بستگان نزدیک شما فشارخون بالا داشته باشند.
• عدم فعالیت بدنی
• سن بالا (هر چه سن شما بیشتر باشد، احتمال ابتلا به فشارخون بالا بیشتر است)
• اضافه وزن یا چاقی
• نژاد (افراد سیاه پوست غیر اسپانیایی تبار بیشتر از افراد از نژاد دیگر فشار خون بالا دارند)
• برخی از داروهای ضد بارداری و سایر داروها
• استرس
• مصرف دخانیات یا نوشیدن بیش از حد الکل

چه کسانی بیشتر در معرض پرفشاری خون هستند؟

معمولا بین افراد 45 سال به بالا، افزایش فشار خون شایع‌تر است، که مردان بیشتر از زنان به آن دچار خواهند شد. البته در سنین بالای 65 سال، این قضیه برعکس می‌شود؛ زنان بیشتر تحت تاثیر فشار خون بالا قرار می گیرند.

همچنین داشتن سابقه خانوادگی از عوامل افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا است. نژاد نیز در افزایش ریسک ابتلا به این بیماری تاثیرگذار است؛ پرفشاری خون و عوارض ناشی از آن، در سیاه پوستان بیشتر اتفاق می‌افتد. همچنین حدود 60 درصد از افراد دیابتیک شرایط پر فشاری خون را تجربه کرده اند.

آمارها نشان می‌دهد که از هر 5 فرد مبتلا به فشار خون بالا، 1 نفر از مبتلا شدن خود به این بیماری آگاه نیست، که این از عمده ترین ریسک فاکتورهای حمله قلبی و سکته مغزی به شمار می‌آید. فشار خون بالا باید مورد درمان قرار بگیرد، در غیر این صورت، آسیب‌های قلبی، مغزی، کلیوی، ریوی و اختلال در گردش خون بدون هیچ علامت خاصی به وجود می‌آورد.

عوارض فشار خون بالا چیست؟

ابتلا به پرفشاری خون باعث ایجاد آسیب‌های بافتی و مشکلات زیر می‌گردد:

• حمله قلبی و سکته مغزی: فشار خون بالا همراه با سختی عروق و تصلب شراین، خطر حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش خواهد داد.

• نارسایی قلبی: با افزایش فشار خون، ماهیچه قدرت بیشتری برای پمپاژ خون نیاز دارد، بنابراین ماهیچه های قلب ضخیم تر شده که میتواند با ایجاد نارسایی های قلبی همراه باشد.

• سندروم‌های متابولیک: این سندروم مجموعی از اختلالات متابولیسم همراه با افزایش تری گلیسیرید، کاهش HDL (کلسترول خوب)، فشار خون بالا و ازدیاد انسولین است.

• مشکلات حافظه و یادگیری: فشار خون بالا بر روی قدرت تفکر، حافظه و یادگیری تاثیر می گذارد.

• ضخیم، تنگ یا پاره شدن عروق چشم: فشار خون بالا ممکن است منجر به مشکلات چشمی و تاری دید شود.

• تضعیف و تنگ شدن عروق خونی کلیوی: فشار خون بالا به مرور به عروق خونی کوچک در کلیه‌ها آسیب رسانده و توانایی کلیه‌ در فیلتر کردن خون را کم می کند. فشارخون بالا یکی از عوامل اصلی نارسایی کلیوی است و باعث کاهش عملکرد آن‌ها شود.

• افزایش خطر ابتلا به آنوریسم: شایع‌ترین علت بروز آنوریسم، افزایش فشارخون است که دیواره سرخرگ را تضعیف می‌کند.

چگونه فشار خون بالا تشخیص داده میشود؟

فشار خون بالا با دستگاه اندازه گیری فشار خون تشخیص داده میشود. یک آزمایش معمول و متداول برای همه ویزیت های پزشک است. پرستار،یک باند (کاف) را در اطراف بازوی شما قرار میدهد. باند به یک پمپ کوچک و یک متر متصل شده است. او پمپ را فشار می دهد، در اطراف بازو احساس تنگی خواهید کرد سپس متوقف میشود و کنتور را تماشا میکند. با این کار ۲عدد از فشار خون شما مشخص می شود.

بالاترین، میزان سیستولیک شماست (اوج فشار خون وقتی قلب شما خون را پمپاژ میکند) کمترین عدد، دیاستولیک شماست (فشاری که قلب شما از خون پر میشود).

همچنین ممکن است از دکتر یا پرستار بشنوید که فشار خون ۱۲۰ روی ۸۰ است.

فشار خون طبیعی در بالا کمتر از ۱۲۰ و در پایین کمتر از ۸۰ است.

سطح پیش فشار خون ۱۲۰۱۳۹در بالا و ۸۰۸۹ در پایین است.

فشار خون بالا، در مرحله اول ۱۴۰۱۵۹ در بالا و ۹۰۹۹در پایین میباشد.

فشار خون بالا، در مرحله دوم در بالا ۱۶۰یا بالاتر و در پایین ۱۰۰و بالاتر است.

هر چه فشار خون شما بیشتر باشد، نیاز به بررسی بیشتر آن دارید.

بعد از ۱۸سالگی، حداقل هر دو سال یکبار فشار خون خود را چک کنید. اگر در گذشته فشار خون داشته اید بیشتر این کار را انجام دهید.

آیا میتوان از فشار خون بالا پیشگیری یا خودداری کرد؟

اگر فشار خون بالا به دلیل عوامل سبک زندگی ایجاد شده باشد، میتوانید برای کاهش خطر خود اقداماتی انجام دهید:

وزن کم‌کردن 
سیگار نکشیدن
غذای سالم خوردن
ورزش کردن
کاهش مصرف میزان نمک
عدم مصرف الکل
یادگیری روش های آرام سازی

اگر فشار خون بالا ناشی از بیماری یا دارویی است که مصرف میکنید، با پزشک خود صحبت کنید. او ممکن است بتواند داروی دیگری را تجویز کند. علاوه بر این، درمان هر بیماری زمینه ای (مانند کنترل دیابت) میتواند به کاهش فشار خون بالا کمک کند.

درمان فشار خون بالا

بهترین راه برای کاهش فشار خون تغییراتی است که میتوانید در سبک زندگی خود برای کاهش فشار خون و کاهش خطر بیماری های قلبی ایجاد کنید. علاوه بر این، پزشک ممکن است برای کاهش فشار خون دارو تجویز کند. این داروها را داروهای ضد فشار خون مینامند.

هدف از درمان، کاهش فشار خون تا سطح نرمال آن است. پزشک شما ممکن است دارویی را تجویز کند که مصرف آن آسان باشد و در صورت وجود، عوارض جانبی کمتری داشته باشد. این روش درمانی بسیار موفقیت آمیز است. اگر فشار خون شما فقط با دارو قابل کنترل است، باید تا آخر عمر دارو را بخورید. نیاز به بیش از یک دارو برای کنترل فشار خون متداول است. بدون مشورت با پزشک، مصرف دارو را قطع نکنید. در غیر این صورت، ممکن است خطر سکته یا حمله قلبی را افزایش دهید.

درمان‌های خانگی فشار خون بالا

برای درمان خانگی فشار خون بالا ابتدا باید در سبک زندگی خود تغییراتی ایجاد کنید. تغییرات سبک زندگی سالم به کنترل عوامل ایجاد کننده فشار خون بالا کمک می‌کند. در ادامه به برخی از شیوه های رایج درمان خانگی فشار خون بالا می‌پردازیم.

ایجاد رژیم غذایی سالم

رژیم غذایی سالم در کمک به کاهش فشار خون بالا نقش بسیار مهمی دارد. مصرف غذاهای سالم و مفید در رژیم غذایی، پرفشاری خون را کنترل و عوارض آن مانند بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و حمله قلبی را کاهش خواهد داد.

برخی از بهترین خوراکی‌ها عبارتند از:

• میوه‌ها و سبزیجات تازه
• غلات کامل، حبوبات
• پروتئین‌های کم چرب مثل ماهی
• شیر و لبنیات کم‌چرب

در این زمینه لازم است:

گوشت کمتر، و گیاهان بیشتری مصرف کنید. مصرف میوه، صیفی‌جات، سبزیجات برگ دار و غلات سبوس دار را افزایش دهید و به جای گوشت قرمز، پروتئین‌های کم چرب سالم مانند ماهی، مرغ یا توفو را انتخاب کنید.

میزان سدیم رژیم غذایی را کاهش دهید. بیشتر اوقات بهترین راه کاهش سدیم، طبخ غذاهای تازه است. غذاهای رستورانی یا غذاهای آماده عموماً سدیم بسیار زیادی دارند.

مصرف شیرینی‌جات را به حداقل برسانید. به جای مصرف مواد قندی، میوه‌های تازه یا اندکی شکلات تلخ را جایگزین کنید. مطالعات نشان می‌دهد، مصرف منظم شکلات تلخ سبب کاهش فشار خون می‌شود.

ورزش و فعالیت فیزیکی

برای رسیدن به وزن سالم، باید فعالیت بدنی خود را افزایش دهید. ورزش کردن هم در کاهش وزن نقش دارد، هم به کاهش استرس و تقویت سیستم قلبی-عروقی کمک زیادی می‌کند. و به طور کلی موجب سلامت عمومی بدن خواهد شد.

افزایش فعالیت فیزیکی و در نتیجه کاهش وزن می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. ورزش راه بسیار خوبی برای مدیریت استرس است و استرس یکی از عوامل اصلی در افزایش فشار خون محسوب می‌شود.

سبک زندگی پاک تر

اگر سیگاری هستید، سعی کنید آن را ترک کنید. مواد شیمیایی موجود در دود تنباکو به بافت‌های بدن آسیب رسانیده و دیواره عروق خونی را سخت می‌کنند.

همچنین اگر عادت به مصرف زیاد الکل دارید، لازم است آن را کم یا به طور کامل ترک کنید. الکل می‌تواند فشار خون را بالا ببرد. برای درمان خانگی فشارخون بالا، اقدام مهم تلاش برای داشتن سبک زندگی سالم‌تر است، بنابراین به سلامتی خود بیشتر توجه کنید.

زندگی با فشار خون بالا

کنترل فشار خون بالا یک تعهد مادام العمر است. شما همیشه باید وزن خود را کنترل کنید، غذاهای سالم مصرف کنید، ورزش کنید، یاد بگیرید که با استرس کنار بیایید، از استعمال سیگار خودداری کنید و مصرف الکل را محدود کنید. اگر برای کنترل فشارخون بالا به دارو نیاز دارید، احتمالا در تمام طول زندگی به آن نیاز خواهید داشت.

همچنین باید به بررسی های منظم فشار خون عادت کنید. ممکن است پزشک از شما بخواهد که مرتبا به مطب مراجعه کنید یا ممکن است از شما خواسته شود فشار خون خود را در خانه بررسی کنید و شماره فشار خون خود را ثبت کنید. برخی داروخانه ها و مغازه های لوازم پزشکی، دستگاه های فشار خون را در محل خود دارند شما میتوانید دستگاه فشار خون را برای استفاده در خانه خریداری کنید.

ممکن است پزشک از شما بخواهد فشار خون خود را چندین بار در روز بررسی کنید. گزینه دیگر استفاده از دستگاه اندازه گیری فشار خون سرپایی است میتوانید حین حرکت فشار خون خود را اندازه گیری کنید.

سوالاتی که میتوانید از پزشک خود بپرسید:

آیا کودکان میتوانند فشار خون بالا داشته باشند؟

نمک زیاد چه قدر است؟

منابع پنهان نمک چه چیزهایی هستند؟

آیا دود سیگار میتواند منجر به فشار خون شود؟

منبع: familydoctor.org