چگونه از داروهای ضد التهاب استفاده کنیم؟

نوشته شده توسط : دکنر محمدمعین صادقی

چگونه از داروهای ضد التهاب استفاده کنیم؟

التهاب در حقیقت یک راه دفاعی برای مقابله بدن با عفونت ها، جراحات و بیماری ها ست. با اینکه علایم ایجاد شده در التهاب مانند درد، ممکن است ناخوشایند باشد، اما باید در نظر داشت که در حقیقت بدن با ایجاد التهاب دارد به رفع عفونت یا جراحات کمک می کند. به عنوان مثال فرض کنید که بخشی از پوست بدن شما توسط یک شی برنده زخم می شود.

در این حالت سلول های سیستم ایمنی به محل بریدگی فراخوانده می شوند تا با عوامل بیگانه ی احتمالی که از طریق زخم وارد پوست شده اند مقابله کند. در نتیجه ی این مقابله از این سلول ها یک سری فاکتورها ترشح می شوند که موجب بروز التهاب می شوند.

در حقیقت سیستم ایمنی شما بدون ایجاد التهاب نمی تواند با بسیاری از عوامل بیگانه و بیماری ها مقابله کند. التهاب تنها زمانی نامطلوب هست که عوامل سیستم ایمنی به سلول های خودی حمله کنند که به این حالات بیمار های خود ایمنی گفته می شود مانند بیماری التهابی روده و روماتیسم.

التهاب ها در بدن به دو دسته کلی التهاب حاد و مزمن تقسیم می شوند:

التهاب های حاد: این نوع التهاب سریعا ایجاد شده، شدید هستند و برای مدت کوتاهی باقی می ماند و از شدت زیادی برخوردار هستند. معمولا التهاب های حاد تا نهایتا 2 هفته یا تا زمانی که عامل بوچود آورنده ی التهاب در بدن باشد، مانند باکتری یا جراحت ایجاد شده، از بین می رود. این التهاب ها مفید هستند و بدن شما را به حالت نرمال قبل از عفونت یا جراحت بر می گردانند.
التهاب های مزمن: این دسته از التهابات، آهسته تر ایجاد شده، مدت بیشتری باقی می مانند و از نظر شدت عمدتا از دسته اول ضعیف تر هستند. التهابات مزمن معمولا بیشتر از 6 هفته طول می کشند و عمدتا مرتبط با بیماری های خود ایمن و استرس های طولانی مدت هستند.
التهابات تحت-حاد: از نظر مدت زمان این دسته التهابات بین دسته اول و دوم هستند یعنی بین 2 تا 6 هفته طول می کشند.

علائم التهاب شامل گرما، درد، قرمزی، تورم می باشد. سایر علائم التهاب بستگی به این دارد که التهاب در کجای بدن شما قرار دارد و چه چیزی باعث آن شده است. التهاب مزمن می تواند به تعدادی از علائم منجر شود و بدن شما را از طرق مختلف تحت تاثیر قرار دهد. علائم رایج التهاب مزمن می تواند شامل موارد زیر باشد:

درد بدن
خستگی مداوم و بی خوابی
افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات خلقی
مشکلات گوارشی مانند یبوست، اسهال و رفلاکس اسید
افزایش یا کاهش وزن ناخواسته
عفونت های مکرر

عوامل زیادی می توانند منجر به التهاب شوند، مانند:

برخیداروهای خاص
قرار گرفتن در معرض محرک ها یا مواد خارجی که بدن شما نمی تواند به راحتی آن را از بین ببرد.
دوره های مکرر التهاب حاد می تواند یک پاسخ التهابی مزمن ایجاد کند.
انواع خاصی از غذاها نیز وجود دارند که ممکن است منجر به التهاب مزمن شوند مانند قندها، کربوهیدرات های تصفیه شده، چربی های ترانس و الکل

داروهای ضد التهاب

داروهای ضد التهاب کدامند؟

داروهای ضد التهاب آن دسته از داروها هستند که بدون توجه به منشا ایجاد التهاب، علایم التهاب را کاهش می دهند. این داروها با دخالت در مسیر ایجاد فاکتورهای التهابی، از شدت التهاب کاسته و التهاب را از بین می برند. اگر اتهاب شما از نوع مزمن یا بیماری های خودایمن باشد، علاوه بر داروهای ضد التهاب باید از داروهای دیگری نیز استفاده کنید که با تعدیل سیستم ایمنی شما، روند بیماری خودایمن را هدف قرار می دهند.

به طور کلی دو دسته داروهای ضد التهاب وجود دارند. دسته اول داروهای ضد التهابی هستند که به آن ها به صورت کلی کورتون ها گفته می شود. این دسته همان ضد التهاب های استروئیدی هستند. دسته ی دوم، داروهای ضد التهابی هستند که ساختار غیر استروئیدی دارند و اصطلاحا به آن ها داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی یا NSAID گفته می شود.

داروهای ضد التهاب چگونه استفاده می شوند؟

داروهای ضد التهاب در اشکال دارویی متفاوتی در دسترس هستند. گاهی اوقات ما داروهای ضد التهاب را در انواعی از فرم ها تجویز می کنیم که دارو به کل بدن برسد. قرص ها، کپسول ها و آمپول ها رایج ترین اشکال دارویی داروهای ضد التهاب هستند که موجب رساندن دارو به کل بدن می شوند.

با توجه به نوع بیماری و التهاب ایجاد شده، همواره ترجیح بر اینست که دارو را فقط در محل التهاب برسانیم. اما در مواردی که التهاب ایجاد شده شدید باشد یا کل بدن درگیر التهاب باشد یا التهاب حالت مزمن پیدا کرده باشد ما ناگزیر به استفاده از انواعی از داروهای ضد التهاب هستیم که دارو به کل بدن می رسد.

در مواردی که داروهای ضد التهاب را فقط برای ناحیه ی خاصی از بدن نیاز داشته باشیم، از اشکال دارویی استفاده می شود که دارو را فقط در ناحیه مورد نظر می رسانند. از این گونه اشکال دارویی می توان به کرم ها، پماد ها، ژل ها، لوسیون ها، اسپری های بینی، اسپری های استنشاقی، قطره های چشمی گوشی یا بینی ضد التهاب اشاره کرد.

داروهای ضد التهاب استروئیدی (کورتون ها)

داروهای کورتیکواستروئیدی شامل هیدروکورتیزون، پردنیزون، متیل پردنیزولون، تریامسینولون، دگزامتازون، بتامتازون و چندین داروی دیگر است. این داروها که در اصطلاح به آن ها کورتون نیز گفته می شود، در درمان بثورات جلدی، اگزما، بیماری های التهابی روده، آسم و سایر بیماری های التهابی مفید هستند. اما کورتیکواستروئیدها خطر عوارض جانبی نیز دارند.

کورتون ها چگونه کار می کنند؟

هنگامی که کورتیکواستروئیدها در دوزهای خاص تجویز می شوند، به کاهش التهاب کمک می کنند. این می تواند علائم بیماری های التهابی مانند آرتریت، آسم و بثورات پوستی را کاهش دهد. کورتیکواستروئیدها همچنین سیستم ایمنی را سرکوب می کنند. این می تواند به کنترل بیماری های خودایمن کمک کند که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به بافت های خود حمله می کند.

کورتون ها چگونه استفاده می شوند؟

داروهای کورتیکواستروئیدی برای درمان روماتیسم، بیماری التهابی روده (IBD)، آسم، آلرژی و بسیاری از شرایط دیگر استفاده می شود. آنها همچنین برای جلوگیری از رد عضو در گیرندگان پیوند استفاده می شوند. آنها این کار را با کمک به سرکوب سیستم ایمنی انجام می دهند. کورتیکواستروئیدها همچنین بیماری آدیسون را درمان می کنند. این یک بیماری نادر است که زمانی رخ می دهد که غدد فوق کلیوی به اندازه کافی کورتیکواستروئید مورد نیاز بدن را تولید نکنند.

بسته به شرایط تحت درمان، کورتیکواستروئیدها به روش های مختلفی تجویز می شوند:

فرم های خوراکی: قرص ها، کپسول ها یا شربت ها ی حاوی داروهی کورتونی به درمان التهاب و درد مرتبط با برخی بیماری های مزمن مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس، بیماری التهابی روده، MS و … کمک می کنند.
اسپری های استنشاقی و داخل بینی: این اشکال به کنترل التهاب مرتبط با آسم و آلرژی بینی کمک می کنند.
قطره های چشمی: این فرم به درمان تورم بعد از جراحی چشم کمک می کند.
به صورت موضعی: کرم ها، پمادها، ژل ها، لوسیون ها می توانند به درمان بسیاری از بیماری های پوستی کمک کنند.
فرم های تزریقی: این فرم اغلب برای درمان علائم عضلانی و مفصلی، مانند درد و التهاب ماهیچه ها، مفاصل و تاندون ها استفاده می شود.

کورتون ها چه عوارض جانبی می توانند ایجاد کنند؟

کورتیکواستروئیدها خطر عوارض جانبی دارند. برخی از عوارض جانبی می توانند مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کنند.

کورتیکواستروئیدهایی که به صورت خوراکی و تزریقی مصرف می کنید بر کل بدن شما تأثیر می گذارد. به همین دلیل، محتمل ترین نوع کورتیکواستروئید برای ایجاد عوارض جانبی هستند. عوارض جانبی به دوز دارویی که دریافت می کنید بستگی دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

تجمع مایع که باعث تورم در ساق پا می شود
فشار خون بالا
مشکلات مربوط به نوسانات خلقی، حافظه، رفتار و سایر اثرات روانی مانند گیجی یا هذیان
ناراحتی معده
افزایش وزن در شکم، صورت و پشت گردن

هنگامی که کورتیکواستروئیدها را به صورت خوراکی برای مدت طولانی مصرف می کنید، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

مشکلات چشم، مانند گلوکوم یا آب مروارید
صورت گرد که گاهی به آن صورت ماه (moon face) می گویند
قند خون بالا، که می تواند باعث تحریک یا بدتر شدن دیابت شود
افزایش خطر عفونت، به ویژه با میکروارگانیسم های رایج باکتریایی، ویروسی و قارچی
شکستگی استخوان و نازک شدن استخوان ها که به آن پوکی استخوان می گویند
خستگی، بی اشتهایی، حالت تهوع و ضعف عضلانی
پوست نازک، کبودی و کندتر بهبود زخم

هنگام استفاده از کورتیکواستروئیدی که تنفس می کنید، ممکن است مقداری از دارو به جای اینکه به ریه ها وارد شود، در دهان و گلوی شما رسوب کند که می تواند موجب موارد زیر شود:

عفونت قارچی در دهان که به برفک دهان معروف است
گرفتگی و خشن شدن صدا

در صورت غرغره کردن و شستشوی دهان با آب بعد از هر بار پاف کردن اسپری استنشاقی کورتونی، ممکن است بتوانید از تحریک دهان و گلو جلوگیری کنید. مطمئن شوید که آب شستشو را قورت ندهید. برخی از تحقیقات نشان می دهند که داروهای کورتونی استنشاقی ممکن است سرعت رشد را در کودکانی که از آنها برای آسم استفاده می کنند، کُند سازد.

کورتیکواستروئیدهای موضعی می توانند منجر به نازک شدن پوست، ضایعات پوستی و آکنه شوند.

کورتیکواستروئیدهای تزریقی می توانند عوارض جانبی موقتی در نزدیکی محل تزریق ایجاد کنند. این عوارض جانبی شامل نازک شدن پوست، از دست دادن رنگ در پوست و درد شدید است. علائم دیگر ممکن است شامل گرگرفتگی صورت، بی خوابی و قند خون بالا باشد. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی معمولاً بسته به وضعیت هر فرد، تزریق کورتیکواستروئید را به سه یا چهار بار در سال محدود می کنند.

داروهای ضد التهاب

خطر عوارض جانبی کورتون را کاهش دهید:

برای به دست آوردن بیشترین سود از داروهای کورتیکواستروئیدی با کمترین میزان خطر:

از پزشک خود بپرسید که آیا امکان استفاده ی کمتر از کورتون یا استفاده از کورتون های ضعیف تر یا استفاده از کورتون با دوز پایین تر وجود دارد یا خیر.از پزشک خود در مورد استفاده از داروهای با دوز کم و کوتاه مدت یا مصرف کورتیکواستروئیدهای خوراکی یک روز در میان به جای روزانه سؤال کنید.
با پزشک خود در مورد تغییر به اشکال غیر خوراکی و غیر تزریقی کورتیکواستروئیدها صحبت کنید. برای مثال، کورتیکواستروئیدهای استنشاقی برای آسم، مستقیماً به سطوح ریه می‌رسند. این باعث کاهش قرار گرفتن بقیه بدن در معرض آنها می شود و ممکن است منجر به عوارض جانبی کمتری شود.
از پزشک خود بپرسید که آیا باید مکمل های کلسیم و ویتامین D مصرف کنید. درمان طولانی مدت کورتیکواستروئید ممکن است باعث نازک شدن استخوان ها شود که به آن پوکی استخوان می گویند. با ارائه دهنده خود در مورد مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین D برای کمک به محافظت از استخوان ها صحبت کنید.
هنگام قطع کردن داروهای کورتونی، مراقب باشید. اگر کورتیکواستروئیدهای خوراکی را برای مدت طولانی مصرف کنید، غدد فوق کلیوی شما ممکن است هورمون های استروئیدی طبیعی خود را کمتر تولید کنند. برای اینکه به غدد آدرنال خود زمان دهید تا این عملکرد را بازیابی کنند، ممکن است پزشک دوز شما را به تدریج کاهش دهد. اگر دوز خیلی سریع کاهش یابد، غدد آدرنال شما ممکن است زمانی برای بهبودی نداشته باشند و ممکن است خستگی، بدن درد و سبکی سر را تجربه کنید.
به طور منظم به پزشک مراجعه کنید. اگر از درمان طولانی مدت کورتیکواستروئید استفاده می کنید، برای بررسی عوارض جانبی به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.

خطرات و فواید کورتون ها را بسنجید!

کورتیکواستروئیدها ممکن است باعث ایجاد طیفی از عوارض جانبی شوند. اما آنها همچنین ممکن است التهاب، درد و ناراحتی بسیاری از بیماری ها و شرایط مختلف را تسکین دهند. با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید تا به شما کمک کند خطرات و مزایای کورتیکواستروئیدها را بهتر درک کنید و انتخاب های آگاهانه ای در مورد سلامت خود داشته باشید.

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID ها)

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) داروهایی هستند که به طور گسترده برای تسکین درد، کاهش التهاب و کاهش تب استفاده می‌شوند.

این داروها اغلب برای تسکین علائم زیر استفاده می شوند:

سردرد
قاعدگی های دردناک
درد های عضلانی و مفصلی
سرماخوردگی و آنفولانزا
شرایطی مانند آرتریت که می تواند باعث درد طولانی مدت شود

اگرچه NSAID ها به صورت روتین استفاده می شوند، اما برای همه مناسب نیستند و گاهی اوقات می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند.

انواع NSAID ها

NSAID ها به صورت قرص، کپسول، شربت، آمپول، شیاف، کرم و ژل در دسترس هستند.

داروهای این دسته عبارتند از:

ایبوپروفن
ناپروکسن
دیکلوفناک
سلکوکسیب
مفنامیک اسید
ایندومتاسین
آسپرین برای تسکین درد

همه آنها به طور یکسان مؤثر هستند، اگرچه ممکن است یکی از آنها برای شما بهترین کارایی را داشته باشد.

چه کسانی می توانند NSAID مصرف کنند؟

اکثر افراد می توانند NSAID ها را مصرف کنند، اما برخی از افراد باید در مصرف آنها احتیاط کنند:

افرادی که بالای 65 سال سن دارند
خانم هایی که باردار هستند یا در تلاش برای بچه دار شدن هستند
خانم هایی که در حال شیردهی هستند
افرادی که آسم دارند
افرادی که در گذشته به NSAID ها واکنش آلرژیک داشته اند
افرادی که در گذشته زخم معده داشته اند
افرادی که هر گونه مشکلی در قلب، کبد، کلیه ها، فشار خون، گردش خون یا روده داشته باشند
به کودکان زیر 16 سال آسپرین ندهید چون احتمال دارد که در صورت ابتلا به عفونت ویروسی و مصرف آسپرین دچار حالتی بالقوه خطرناک به نام سندرم رِی شوند.

اگر در گروه های بالا باشید و NSAID ها برای شما مناسب نباشند، داروساز یا پزشک شما ممکن است جایگزین های ایمن برای NSAID ها مانند استامینوفن پیشنهاد دهند.

عوارض جانبی NSAID ها

مانند همه داروها، خطر عوارض جانبی NSAID ها وجود دارد. اگر دوزهای بالا را برای مدت طولانی مصرف می کنید، یا سالخورده هستید یا در سلامت عمومی ضعیفی هستید، این موارد شایع تر است. عوارض جانبی احتمالی NSAID ها عبارتند از:

سوء هاضمه و از جمله درد معده
زخم معده: این داروها می توانند باعث خونریزی داخلی و کم خونی شوند. ممکن است داروی اضافی برای محافظت از معده شما (مانند فاموتیدین و …) برای کمک به کاهش این خطر تجویز شود. قرص ها یا کپسول ها را به طور معمول باید به طور کامل، بدون جویدن بلعید و با غذا مصرف کرد تا از ناراحتی معده جلوگیری شود.
سردرد
خواب آلودگی
سرگیجه
واکنش های آلرژیک
در موارد نادر، مشکلات مربوط به کبد، کلیه ها یا قلب و گردش خون، مانند نارسایی قلبی، حملات قلبی و سکته مغزی

اگر عوارض جانبی شما را آزار می دهد، مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک خود اطلاع دهید.

داروهای ضد التهاب

تداخل با سایر داروها

برخی از NSAID ها می توانند به طور غیرقابل پیش بینی با سایر داروها واکنش نشان دهند. این می تواند بر عملکرد هر دو دارو تأثیر بگذارد و خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. داروهای که با NSAID ها تداخل دارند شامل:

مصرف همزمان دو NSAID یا بیشتر
آسپرین یا وارفارین: داروهایی که برای جلوگیری از لخته شدن خون استفاده می شوند
سیکلوسپورین: دارویی که برای درمان بیماری های خود ایمنی مانند آرتریت یا کولیت اولسراتیو استفاده می شود.
دیورتیک ها (داروهای ادرار آور): داروهایی که گاها برای درمان فشار خون بالا استفاده می شوند.
لیتیوم: دارویی که برای درمان مشکلات سلامت روان از جمله اختلال دوقطبی و افسردگی شدید استفاده می شود
متوترکسات: دارویی که برای درمان بیماری های التهابی مانند آرتریت روماتوئید استفاده می شود
نوعی از داروهای ضد افسردگی به نام مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) مانند سیتالوپرام و فلوکستین

اگر مطمئن نیستید که آیا دارویی که مصرف می‌کنید برای مصرف همزمان با NSAID بی‌خطر است، بروشور همراه آن را بررسی کنید یا از یک داروساز یا پزشک راهنمایی بخواهید.

سخن پایانی:

اگرچه التهاب باعث می شود بدن شما به مقابله ی موثر با عفونت ها و جراحات بپردازد اما گاها علائمی که همراه با التهاب است مانند درد برای بیماری ناخوشایند است به ویژه اگر التهاب حالت مزمن پیدا کند.

برای کاهش التهاب می توان از داروهای ضد التهاب استفاده کرد که در دو دسته ی داروهای استروئیدی (کورتون ها) و غیر استروئیدی یا NSAID قرار دارند. نکته ی مهم در مصرف داروهای ضد التهاب کورتونی، استفاده از آن طبق دستور پزشک و اتخاذ راهکارهایی مانند مصرف کلسیم و ویتامین دی برای کاهش عوارض جانبی کورتون ها می باشد.

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی نیز گرچه به طور وسیع به صورت غیرنسخه ای در دسترس هستند اما گاها می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند. برای کاهش عوارض جانبی NSAID ها، باید از حداقل دوز موثر این داروها در حداقل دوره ممکن استفاده کرد.

منابع:

برچسب ها : ضد التهاب و درد