سردرد یکی از رایج‌ترین مشکلات روزمره بشر و از شایع‌ترین دردهاست که هر انسانی در طول زندگی خود آن را تجربه خواهد کرد و هرچند وقت یک‌بار ممکن است دچار سردرد شود. این سردردها انواع مختلفی دارند و می توانند جزء سردردهاى تنشی یا هیجانی، سردردهای میگرنی، سردردهای سینوسی، سردردهای خوشه ای، سردردهای گوارشی و … باشند. بسته به نوع سردرد، سردرد میتواند نیاز به درمان های مختلفی داشته باشد، گاهی تنها با یک قرص مسکن، سردرد التیام می یابد. گاهی نیز درمان های بیشتری مورد نیاز است که شخص حتما باید به پزشک مراجعه کند.
به طور کلی سردردها غالبا به دلیل ايجاد تغيير در ترکيب ماده شيميايی خون بر اثر رها شدن پروتئين از سلول‌های عصبی ایجاد می‌شود. البته در برخی از سردردها، مغز عامل ایجاد سردرد نیست، بلکه سردرد از بد عمل کردن برخی ارگان‌های بدن مثل عضلات، عروق خونی و اعصاب ایجاد می‌شود. برای مثال، گشاد شدن شریان و رگ‌ها و همچنین انقباض بیش از حد عضلات باعث تحریک عصب‌های خاص و حساسی در مغز شده و ایجاد سردرد می‌کنند.
انواع سردرد
انواع سردرد به 2 دسته اصلی اولیه و ثانویه تقسیم می‌شوند:
۱- سردردهای اولیه
سردردهای اولیه سردردهایی هستند که ناشی از بیماری دیگری نیستند. برخی از این سردردها عبارتند از:
سردرد تنشی:
رایج‌ترین نوع سردرد که سه‌چهارم از افرادی که سردرد دارند از همین نوع هستند. این سردرد بر اثر انقباض عضلات گردن، صورت و فک ایجاد شده و ارتباط نزدیکی با استرس دارد.
سردرد میگرنی:
میگرن به‌عنوان سومین بیماری رایج و هفتمین بیماری ناتوان‌کننده در سرتاسر جهان شناخته می‌شود. سردردهای میگرنی شامل درد ضربان داری هستند که غالبا در یک طرف سر ایجاد می‌شود، ولی گاهی در سمت دیگر سر نیز میتواند رخ دهد. این سردردها روی کیفیت زندگی فرد تاثیر می‌گذارند، از این‌رو درمان این نوع سردرد بسیار حائز اهمیت است.
سردرد خوشه‌ای:
سردرد خوشه‌ای معمولا بین ۱۵ دقیقه تا ۳ ساعت طول می‌کشد و ممکن است ۱ تا ۸ بار در روز رخ دهد. این سردردها ممکن است به طور مکرر به مدت ۴ تا ۱۲ هفته ادامه پیدا کند و سپس ناپدید شود. سردردهای خوشه‌ای، تقریبا در یک‌زمان مشابه در هر روز اتفاق می‌افتند. بین اپیزودهای این سردرد معمولا فرد بدون علائم است. دوره‌های بهبودی موقت میتواند بین ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد. این نوع از سردرد، غالبا شامل درد کوتاه اما شدیدی در اطراف یا پشت چشم و در یک سمت صورت است و یا ممکن است به بقیه قسمت‌های صورت نیز منتشر شود.
۲- سردردهای ثانویه
سردردهای ثانویه بیشتر به دلیل وجود برخی بیماری‌ها و اختلالات دیگر رخ می‌دهند و یک بیماری زمینه‌ای را نشان می‌دهند. برخی از انواع این سردردها عبارتند از:
سردردهای سینوسی:
سردردهای سینوسی با درد عمیق و مداومی در استخوان گونه، پیشانی یا روی پل بینی همراهند. سردرد سینوسی ناشی از عفونت سینوس است، بنابراین، ترشحات خارج شده از بینی به رنگ زرد یا سبز هستند (بر خلاف ترشحات شفاف در سردردهای خوشه‌ای یا میگرنی).
سردرد بعد از ضربه به سر:
معمولا ۲ الی ۳ روز پس از ضربه به سر شروع می‌شود.
سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو (MOH):
مصرف طولانی‌مدت و بیش از حد دارو برای درمان سردرد، خود میتواند منجر به بروز این نوع سردرد ثانویه گردد. به این سردرد سردرد برگشتی نیز می‌گویند.
رایج‌ترین دلایل سردرد چه هستند؟
- بیماری (عفونت گلو، سرماخوردگی، تب، عفونت گوش و …)
- استرس، فشار روحی و افسردگی
- مصرف الکل
- حذف وعده‌های غذایی و تغییر در الگوی خواب
- محرک‌های محیطی (قرارگرفتن در معرض دود تنباکو، بوی تند مواد شیمیایی خانگی یا عطرها، آلرژن‌ها و برخی مواد غذایی، آلودگی، سروصدا، روشنایی و تغییرات آب‌وهوایی)
- ژنتیک
