کم خونی ناشی از کمبود آهن
در این مقاله از سری مقالات آموزشی سلامتی سایت دکتر دانیالی می پردازیم به:
آنمی یا کم خونی چیست ؟
کم خونی یا آنمی شرایطی است که در ان بیمار مقدار کافی از هموگلوبین در خون خود ندارد . هموگلوبین به گلبول های قرمز خون کمک می کند که اکسیژن را به نقاط مختلفی از بدن برساند . اگر مقدار این ماده پایین باشد ، بدن قادر به این نیست که مقدار کافی از اکسیژن را به اعضای بدن برساند .
آنمی ناشی از کمبود آهن چیست ؟ این بیماری علل مختلفی می تواند داشته باشد . علت اصلی و شایع ان کمبود آهن در بدن است . این شرایط ، آنمی ناشی از کمبود آهن نامیده می شود . علت اصلی کاهش مقدار آهن در بدن می تواند به دلایل زیر باشد :
در اثر خون ریزی مقدار زیادی از خون بدن را از دست داده اید: این امر می تواند به تدریج و در طول مدت زمانی نسبتا طولانی ایجاد شود . اصلی ترین و رایج مورد همین اتفاق است .
خون ریزی های ماهیانه یا بارداری می تواند باعث شود مقدار زیادی خون از دست دهید . در برخی افراد مسن ، به علت بدخیمی یا تومورهایی که در روده وجود دارد باعث خون ریزی می شود . در برخی موارد ممکن است این خون ریزی ها با سرعت پایینی اتفاق بیوفتد ، در حدی که افراد متوجه ان نشوند ( معمولا رنگ مدفوع را تا حدودی تیره می کند ) .
مقدار کافی از آهن از رژیم غذایی روزانه جذب نمی شود : علت این اتفاق ممکن است این باشد که جراحی معده یا روده انجام داده باشید . این شرایط همچنین ممکن است به خاطر بیماری سلیاک ( حساسیت به گلوتن) باشد که بر روی قدرت جذب مواد غذایی از سلول های روده تاثیر می گذارد .
مقدار کافی از آهن از رژیم غذایی روزانه دریافت نمی شود : عدم دریافت آهن کافی از غذا بسیار شایع است . نوزادان ممکن است نتوانند اهن کافی را از وعده های غذایی دریافت کنند ، به همین خاطر استفاده از قطره های اهن در نوزادان تا 2 سالگی به صورت روتین زیر نظر پزشک انجام می شود .
علائم کم خونی ناشی از کمبود آهن چیست ؟
بسیاری از افراد نشانه های خاصی از این شرایط ندارند . افرادی که برخی از نشانه ها را تجربه می کنند ممکن است : احساس تندخویی و تغییر خلق و خو ، احساس خستگی مفرط و بی حالی مخصوصا در زمانی که فعالیت فیزیکی افزایش می یابد ( مثلا بالا رفتن از پله ها ) ، سردردهای پیاپی ، درد در قسمت قفسه ی سینه یا تنگی نفس ، میل به خوردن مواد غذایی به شکل نامعقول ( یخ ، خاک ، کاغذ ، .. )، سندروم پای بی قرار ( احساس می کنید که نیاز به حرکت دادن پاهای خود دارید ، مخصوصا در هنگام شب ) .
آزمایشی برای تشخیص کم خونی ناشی از کمبود آهن وجود دارد ؟
بله ، آزمایش هایی وجود دارد که پزشک شما برای تشخیص این وضعیت برایتان تجویز می کند و بیشترین چیزی که در آن چک می شود هموگلوبین و هماتوکریت است . این دو تست جزئی از تست کلی آزمایش خون ( CBC ) . اگر نتیجه ی آزمایش خون نشان دهد که به آنمی مبتلا هستید ، ممکن است پزشک ازمایش های تشخیصی دیگری نیز تجویز کند تا بتواند علت آنمی و همچنین بهترین راه درمان را برای شما انتخاب کند .
کم خونی ناشی از کمبود آهن به چه صورتی درمان می شود ؟
فقر آهن با مصرف روتین ان به صورت خوراکی یا مصرف کوتاه مدت ان به صورت ترزیقی زیر نظر پزشک و با تشخیص ایشان قابل درمان است . معمولا مصرف غذاهایی که غنی از اهن است در مورد این بیماری به تنهایی موثر واقع نمیشود . اگر آنمی شدید باشد ، شاید نیاز به تزریق خون داشته باشید.
اگر این بیماری به علت خون ریزی های مداوم است ، باید علت آن تشخیص داده شود و درمان شود زیرا تا زمانی که حجم زیادی از خون خود را از دست بدهید ، درمان فقر اهن سخت است . استفاده از قرص های آهن ممکن است عوارض گوارشی داشته باشد و باعث یبوست شود.
در بعضی از موارد آنمی ناشی از فقر اهن با استفاده از قرص های خوراکی درمان نمی شود . علت این شرایط ممکن است این باشد که شما برای کاهش وزن خود جراحی انجام داده باشید ، بیماری های التهاب روده داشته باشید یا اینکه باردار باشید و نزدیک به پایان دوران بارداری باشید .
اگر عوارض آزاردهنده ی ناشی از مصرف اهن را تجربه کنید ، راه کارهایی هست که این عوارض را کاهش دهید یا اینکه با نظر پزشک خود ، فرم تزریقی آن را استفاده کنید . به یاد داشته باشید علت کمبود اهن و درمان متناسب با آن بسیار مهم است ، به این خاطر که روند درمان ، طول مدت زمان درمان ، مقدار آهن دریافتی و فرم مورد استفاده ( خوارکی ، تزریقی ) را تحت تاثیر قرار می دهد .
