بیماری سلیاک چیست؟
در این مقاله از سری مقالات آموزشی سلامتی سایت داروخانه آنلاین دکتر دانیالی می پردازیم به :
بیماری سلیاک یک بیماری خودایمنی است که در افراد مستعد ژنتیکی رخ میدهد و در این بیماری، در صورت مصرف گلوتن آسیب هایی در روده کوچک به وجود می آید. تخمین زده می شود که از هر 100 نفر در سراسر جهان 1 نفر به بیماری سلیاک مبتلا است، اما تنها حدود 30٪ مبتلایان به این بیماری به درستی توسط پزشک تشخیص داده می شوند.
هنگامی که افراد مبتلا به بیماری سلیاک گلوتن (پروتئینی که در گندم، چاودار و جو یافت می شود) مصرف می کنند، بدن آنها یک پاسخ ایمنی ایجاد می کند که سبب حمله ی سلول های ایمنی به روده کوچک میشود.
این حملات منجر به آسیب به پرزهای معده می شود که برآمدگی های انگشت مانندی هستند که روده کوچک را می پوشانند و باعث افزایش جذب مواد مغذی میشوند. وقتی پرزهای ناحیه ی روده آسیب می بینند، مواد مغذی نمی توانند به درستی جذب بدن شوند.
بیماری سلیاک نوعی بیماری ارثی است، به این معنی که به صورت ژنتیکی انتقال میابد. افرادی که در بستگان درجه یک آنها ، فردی مبتلا به بیماری سلیاک وجود دارد (بستگان درجه ی یک یعنی والدین، فرزند، خواهر و برادر) ده برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری سلیاک هستند.
بیماری سلیاک می تواند در هر سنی پس از شروع مصرف گلوتن توسط افراد ایجاد شود. در صورت عدم درمان، بیماری سلیاک می تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی و بیماری های گوناگون شود.
اثرات بلند مدت بیماری سلیاک روی سلامتی(بیماری سلیاک چیست)
افراد مبتلا به بیماری سلیاک 2 برابر بیشتر از افراد دیگر در خطر ابتلا به بیماری های عروق کرونر و 4 برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان روده کوچک قرار دارند.
بار هزینه ی درمانی بیماری سلیاک با بیماری کلیوی در مرحله پایانی (end stage) و بار هزینه ی مراقبت از بیمار مبتلا به سرطان قابل مقایسه است.
بیماری سلیاک در صورت درمان نشدن می تواند منجر به ایجاد سایر اختلالات خودایمنی مانند دیابت نوع 1 و مولتیپل اسکلروزیس (MS) و بسیاری از بیماری های دیگر، از جمله درماتیت هرپتی فرم (بثورات پوستی خارش دار)، کم خونی، پوکی استخوان، ناباروری و سقط جنین، کوتاهی قد، بیماری قلبی و سرطان روده و حتی بیماری های عصبی مانند صرع و میگرن شود.
جدول زیر نشان می دهد که چگونه سن تشخیص سلیاک، بر شانس ابتلا به یک بیماری خود ایمنی دیگر تأثیر می گذارد
تشخیص زودهنگام احتمال ابتلا به بیماری های دیگر را کاهش می دهد(بیماری سلیاک چیست)
| درصد احتمال ایجاد بیماری دیگر | سن تشخیص |
| 10.5 % | 2-4 سال |
| 16.7% | 4-12 سال |
| 27% | 12-20 سال |
| 34% | بالای 20 سال |
| احتمال ایجاد بیماری های دیگر در صورت ابتلا به سلیاک | |
| بیماری | درصد ابتلا به بیماری در افراد مبتلا به سلیاک |
| کم خونی | 12-69% |
| هپاتیت خود ایمنی | 2% |
| بیماری تیروئیدی خودایمنی | 26% |
| سندرم خستگی مزمن | 2% |
| درماتایتیس هرپتی فرم | 25% |
| Down syndrome | 12% |
| Gluten ataxia | 10-12% |
| Idiopathic Dilated Cardiomyapathy | 5.7% |
| Juveline Idiopathic Arthritis | 1.5-6.6% |
| مشکلات کبدی | 10% |
| نوروپتی محیطی | 10-12% |
| Primary Bilary Cirrhosis | 3% |
| سندرم شوگرن | 3% |
| دیابت نوع 1 | 8-10% |
| ناباروری | 12% |
منبع: celiac.org
