ملاتونین هورمونی است که در غده پینه‌آل، در مغز، تولید می‌شود و به تنظیم چرخهٔ خواب و بیداری در بدن کمک خواهد کرد. مقدار بسیار کمی از ملاتونین در غذاهایی مثل گوشت‌ها، حبوبات، میوه‌ها و سبزی‌ها موجود می باشد. همچنین ملاتونین به صورت مکمل غذایی در بازار موجود است، هرچند ارزش تغذیه‌ای شناخته‌شده خاصی ندارد. حرکات نامنظم چشم در ترشح ملاتونین تأثیر مستقیم بسیار زیادی دارد.
این هورمون توسط غده کاجی تولید می‌شود. مقدار ترشح این هورمون در شب حداکثر و در نزدیکی ظهر حداقل می‌باشد. عملکرد هورمون های این چنینی در انسان به خوبی مشخص نیست. اما به نظر می‌رسد که در تنظیم ریتم‌های شبانه‌روزی ارتباط دارد.
ملاتونین، در روزهای کوتاه فصل زمستان امکان دارد که زودتر، یا در اغلب موارد دیرتر شروع شود. این تغییر در روند ترشح ملاتونین ممکن است در ایجاد نشانه های بیماری خلقی فصلی یا افسردگی زمستانی نقش داشته باشد. میزان طبیعی ملاتونین با افزایش سن به تدریج کاهش می یابد. در برخی از سالمندان نیز ممکن است تولید ملاتونین در حد کمی برسد، یا کاملا قطع شود.
قرص ملاتونین
قرص ملاتونین نوعی مکمل غذایی می باشد که اولین دارو برای درمان بی خوابی می باشد که توسط آکادمی پزشکان خانواده امریکا معرفی شد. این دارو نسبتا امن می باشد و کمترین خطر و عارضه جانبی را به همراه دارد. تحقیقات درباره اثربخشی مکمل ملاتونین برای درمان بی خوابی متفاوت است اما نتیجه یک تحلیل نشان داد که افرادی که قرص ملاتونین استفاده می کنند، به طور متوسط 7 دقیقه زودتر به خواب می روند و خواب آنها 8 دقیقه بیشتر طول می کشد و حتی کیفیت خواب آنها بهتر از افرادی می باشد که دارونما را استفاده می کنند. دوزهای مصرفی، نتایج و کیفیت مطالعه در بیت کارآزمایی ها و تحقیقات متفاوت است.
کاربردهای قرص ملاتونین
مورد استفاده در بی خوابی اولیه
مورد استفاده در بی خوابی مرتبط با سن
بی خوابی ناشی از جت لگ یا هواپیمازدگی
کار شیفتی
آسیب های مغزی بعد از تروما
اختلال تحلیل عصب
