آندومتریوز چیست؟
در این مقاله از سری مقالات آموزشی سلامتی سایت دکتر دانیالی می پردازیم به:
آندومتریوز چیست؟ به وضعیتی گفته می شود که به صورت عمومی باعث درد در ناحیه پایین شکم و ناباروری در بانوان می شود ( اگر درمان نشود ) . واژه اندومتریوم به لایه داخلی پوشاننده ی دیواره رحم می گویند . افرادی که به اندوتریوز مبتلا می شوند ، سلول هایی شبیه به انهایی که باید به صورت نورمال در اندومتریوم یافت شود ، در قسمت هایی بیرون از رحم دیده می شوند . دلیل اینکه چرا و چه زمانی این اتفاق می افتد دقیقا هنوز مشخص نیست . اولین پیامدی که رشد این سلول ها در بدن دارد التهاب است و التهاب باعث بوجود امدن نشانه های دیگری از جمله درد می شود .
نشانه های آندومتریوز چیست؟
بعضی از افراد مبتلا به آندومتریوز به نشانه ای از بیماری ندارند . ولی بیشتر افراد در قسمت پایینی شکم خود احساس درد دارند ، مخصوصا در زمان : قبل یا در طول دوره های قاعدگی ماهیانه ، بین دوره های قاعدگی ، در حین رابطه ی جنسی ، ادرار کردن . بقیه علائم مرتبط با این بیماری ممکن است مشکل باروری در بانوان و یا احساس ورم اطراف تخمدان ها باشد ( که البته تشخیص این علامت با معاینه پزشک متخصص امکان پذیر است ) . توجه داشته باشید که احتمال دارد شما همه ی این علائم و یا هرکدام به تنهایی را داشته باشید و مبتلا به اندومتریوز نباشید . هر کدام از نشانه های گفته شده را اگر در خود احساس کردید ، فقط با پزشک زنان خود مطرح کنید و نظرشان را جویا شوید تا از تشخیص این بیماری اطمینان حاصل کنید .
تشخیص آندومتریوز چیست ؟
بهتر است بدانید که بر اساس علائم ذکر شده توسط بیمار و معاینه و ازمایشات احتمالی از طریق پزشک این بیماری قابل تشخیص است .
آندومتریوز چیست و چگونه درمان می شود ؟
راه های درمان این بیماری از طریق چندین روش درمان امکان پذیر است . این که چه روشی را پزشک زنان برای درمان انتخاب می کند معمولا بر اساس علائم و اینکه آیا شما در اینده قصد بارداری داشته باشید یا خیر انجام می گیرد . به طور کلی راه های درمان ان شامل موارد زیر است :
قرص های مسکن: پزشک معمولا از داروهایی مانند ایبو-پروفن ( ژلوفن ) برای کنترل یا کاهش درد استفاده می کنند . ولی توجه داشته باشید که این مسکن ها اثر درمانی ندارند و فقط التهاب و درد را کاهش می دهند . این که چه تعداد در روز و طول دوره ی مصرف چه قدر باشد ، بر اساس سن و وزن و شدت بیماری ممکن است متغیر باشد . مسکن هایی شبیه به ژلوفن را فقط با معده ی پر مصرف کنید تا علائم گوارشی مصرف این داروها به حداقل برسد .
قرص های ضد بارداری: بعضی از قرص های ضد بارداری ممکن است برای کاهش درد ، در مدت زمان مشخص ، توسط پزشک تجویز شوند . به جزء قرص های خوراکی ضد بارداری ، پچ های پوستی ، رینگ های واژینال ، آی-یو-دی (IUD) ، کاشتنی ها Implants )) و داروهای تزریقی ممکن است توسط پزشک به کار گرفته شود . البته استفاده از این راه های درمان در صورتی که بانوان قصد بارداری داشته باشند مناسب نیست و استفاده نمی شود .
داروهایی که باعث قطع دوره های قاعدگی زنان می شود : این داروها از ترشح هورمون ها در بدن جلوگیری می کند . اگر دسته ی قبلی از داروهایی که نام برده شد درد را کنترل نکند ، ممکن است پزشک این داروها را تجویز کند .
جراحی : لاپاروسکوپی ( Laparoscopy ) و هیسترکتومی ( Hysterectomy ) . نوع اول جراحی نام برده شده یا لاپاروسکوپی به این صورت است که پزشک با ایجاد برشی کوچک روی شکم ( نیم تا یک و نیم سانتی متر ) و بوسیله ی یک دوربین که به لوله ای نازک وصل است ، لایه های اندومتریوز را برمی دارند . هیسترکتومی زمانی انجام می شود که راه های دیگر درمان اثری نداشته باشد.
در هیسترکتومی رحم به صورت کامل خارج می شود ولی چندین روش را شامل می شود : هیسترکتومی کامل ( رحم و دهانه ی رحم یا سرویکس به صورت کامل خارج می شود ) ، ساب توتال هیسترکتومی ( رحم بر داشته می شود ولی دهانه رحم یا سرویکس به جا می ماند ).
نوع دیگری از این جراحی نیز انجام می شود که در ان تخمدان ها و لوله های فالوپ ( لوله هایی که تخمدان ها را به رحم متصل می کند ) ، برای جلوگیری از بروز سرطان تخمدان ، برداشته می شوند . بعد از انجام هیسترکتومی فرد وارد دوره ی پسا-قاعدگی می شود و باید مکمل های مخصوص این دوران را تا پایان عمر مصرف کند .
اندومتریوز نیازمند انجام روتین روزانه ی خاصی در خانه است ؟
علاوه بر راه های درمان ذکر شده توسط پزشک ، کیسه ی اب گرم ممکن است همراه با مصرف مسکن ها برای کنترل درد ناشی از این بیماری موثر باشد . اگر پزشک جراحی را برای درمان اندومتریوز انجام دهد، در مورد اقدامات لازم برای پیشگیری از عفونت زخم ها به شما دستورالعمل هایی می دهد و ممکن است برای دوره ای مشخص از آنتی بیوتیک های خوراکی لازم باشد که استفاده کنید . استفاده از مسکن هایی که درد و التهاب را کاهش می دهند ، قرص های تنظیم کننده ی هورمون ها و همچنین داروهایی که از بروز یبوست پیش گیری می کنند معمولا توسط پزشک متخصص در کنترل اندومتریوز تجویز می شوند .
آیا نیازی هست که میزان فعالیت فیزیکی محدود شود ؟
دردی که در زمان ابتلا به اندومتریوز احساس می شود معمولا توانایی فعالیت های فیزیکی شدید را از افراد می گیرد ، ولی اینکه ایا نیازی به کاهش فعالیت فیزیکی دارید یا خیر در زمان معاینه روتین توسط پزشک تعیین می شود . سعی کنید از غذاهایی در طول روز استفاده کنید که منبع مناسبی برای تامین فیبر هستند ، مانند میوه ها و سبزیجات . روزانه 6 تا 8 لیوان اب بنوشید .
چه مشکلاتی ممکن است در طولانی مدت بوجود آید ؟ در افراد مبتلا به اندومتریوز مشکلاتی مانند ناباروری ، درد در قسمت پایینی شکم ، کمر دردهای طولانی مدت ، کیست های تخمدانی و بازگشت مجدد اندومتریوز پس از درمان آن ممکن است اتفاق افتد .
