در این مطلب می خوانید
داروهای زیر زبانی و بوکال
در این مقاله از سری مقالات آموزشی سلامتی سایت دکتر دانیالی می پردازیم به :
استفاده از داروهای زیرزبانی و بوکال دو روش متفاوت برای دریافت دارو از طریق دهان هستند. تجویز زیر زبانی شامل قرار دادن یک دارو در زیر زبان شما برای حل شدن و جذب خون از طریق بافت زبان است. تجویز بوکال شامل قرار دادن یک دارو بین لثه و گونه است، جایی که بازهم دارو حل شده و به خون شما جذب می شود. داروهای زیرزبانی و باکال هر دو به صورت قرص، برچسب های دهانی یا اسپری عرضه می شوند.
چه زمانی داروهای زیر زبانی و بوکال تجویز می شوند؟
پزشک شما ممکن است داروهای زیر زبانی یا بوکال را تحت هر یک از شرایط زیر برای شما تجویز کند:
- دارو نیاز است که به سرعت وارد سیستم بدن شما شود
- در بلع دارو مشکل دارید
- دارو به خوبی در معده جذب نمی شود
- اثرات دارو با هضم کاهش می یابد
گونه و ناحیه زیر زبان دارای مویرگ‌های زیاد و رگ‌های خونی کوچک هستند. در این قسمت ها، داروها می توانند مستقیماً بدون عبور از سیستم گوارشی به جریان خون جذب شوند.
داروهای زیر زبانی و بوکال
مزایا ی اشکال داروهای زیر زبانی و بوکال
اشکال زیر زبانی یا بوکال داروها مزایای خود را دارند. از آنجایی که دارو به سرعت جذب بدن می شود، این نوع تجویز می تواند در مواقع اضطراری که نیاز دارید دارو فوراً اثر کند، مانند هنگام حمله قلبی، مهم باشد.
علاوه بر این، این همانطور که گفتیم این شکل از داروها از سیستم گوارشی عبور نمی کنند، بنابراین از طریق کبد شما متابولیزه نمی شوند. این بدان معناست که ممکن است بتوانید دوز کمتری مصرف کنید و همچنان همان نتایج را دریافت کنید.
مزیت دیگر این است که شما مجبور نیستید دارو را قورت دهید. داروهایی که در زیر زبان یا بین گونه و لثه جذب می‌شوند، در افرادی که مشکل بلعیدن قرص‌ها دارند، می‌توانند راحت‌تر مصرف شوند.
معایب داروهای زیر زبانی و بوکال
از طرفی داروهای زیر زبانی و بوکال نیز دارای معایبی هستند. خوردن، نوشیدن یا سیگار کشیدن می تواند بر نحوه جذب دارو و عملکرد آن تأثیر بگذارد. همچنین، این فرم از داروها برای داروهایی است که نیاز به پردازش آهسته توسط سیستم شما دارند، مانند فرمولاسیون های با رهش طولانی، کار نمی کنند. هر گونه زخم باز در دهان نیز می تواند توسط دارو تحریک شود.
داروهای زیر زبانی و بوکال
در موارد زیر با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید
اگر سیگار می‌کشید یا زخم‌های باز در دهان دارید، اگر پزشک برای شما داروهای زیرزبانی یا بوکال را برای شما تجویز کرد، به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین از داروساز خود بپرسید که چه مدت باید منتظر بمانید تا بتوانید بعد از مصرف دارو چیزی بنوشید و غذا بخورید. برای برخی از این داروها، برای مدتی نمی توانید چیزی بنوشید، غذایی بخورید ، سیگار بکشید و …
گاهی اوقات این اشکال دارویی می توانند دهان شما را تحریک کنند. اگر این اتفاق برای شما افتاد فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
لیست بهترین داروهای زیرزیانی و بوکال
در جدول زیر، لیستی از داروهای زیرزبانی و بوکال به همراه توضیحات مختصری درباره عوارض جانبی و موارد منع مصرف ارائه شده است. داروهای زیرزبانی و بوکال معمولاً برای افرادی که مشکل بلعیدن دارند مناسب‌تر هستند، زیرا دارو مستقیماً جذب مخاط دهان شده و سریع‌تر اثر می‌گذارد. با این حال، مصرف این داروها ممکن است باعث بروز عوارضی شود و برخی از افراد ممکن است از مصرف آن‌ها منع شوند.
| نام دارو | نوع (زیرزبانی/بوکال) | کاربرد | عوارض جانبی احتمالی | موارد منع مصرف |
|---|---|---|---|---|
| نیتروگلیسیرین | زیرزبانی | درمان حملات قلبی و آنژین | سردرد، سرگیجه، افت فشار خون | فشار خون بسیار پایین، کم‌خونی شدید |
| کاپتوپریل | زیرزبانی | کاهش فشار خون و نارسایی قلب | کاهش فشار خون، تنگی نفس، سرفه | بارداری، حساسیت به ACE inhibitors |
| کلونازپام | زیرزبانی | درمان تشنج و اضطراب | خواب‌آلودگی، ضعف عضلانی، گیجی | بارداری، حساسیت به بنزودیازپین‌ها |
| بوپرنورفین | بوکال | درمان اعتیاد به مواد مخدر | خواب‌آلودگی، یبوست، تهوع | اختلالات تنفسی، حساسیت به بوپرنورفین |
| میدازولام | بوکال | آرامبخش و القای خواب | خواب‌آلودگی، کاهش تنفس، سرگیجه | حساسیت به بنزودیازپین‌ها، اختلالات تنفسی |
این داروها تنها باید با مشورت پزشک مصرف شوند، و در صورت بروز هرگونه علائم غیرعادی، مصرف آن‌ها قطع و با پزشک تماس حاصل شود.
نحوه مصرف داروهای زیر زبانی و بوکال
برای مصرف صحیح قرص زیرزبانی، مراحل زیر را دنبال کنید:
آمادگی: ابتدا دست‌هایتان را بشویید. دارو را مستقیماً از بسته‌بندی خارج کرده و از نگه‌داشتن آن برای مدت طولانی در دست خودداری کنید، زیرا ممکن است دارو با رطوبت دست تماس پیدا کند و اثرش کاهش یابد.
محل قرارگیری: قرص را زیر زبان قرار دهید و اجازه دهید تا بدون جویدن و بلعیدن به آرامی در دهان حل شود. به دلیل جذب مستقیم از طریق مخاط دهان، دارو به سرعت وارد جریان خون می‌شود.
مدت زمان اثرگذاری: در هنگام مصرف، از بلعیدن آب یا بزاق خودداری کنید تا دارو بهتر جذب شود. پس از حدود 5 تا 10 دقیقه اثر دارو شروع خواهد شد، که در مورد داروهایی مانند نیتروگلیسیرین، این مدت برای تسکین درد قفسه سینه موثر است.
احتیاط‌ها: اگر پس از مصرف دارو تسکین حاصل نشد، معمولاً تا سه بار و با فاصله زمانی چند دقیقه می‌توان دارو را مصرف کرد. در صورت عدم بهبود، فوراً به پزشک یا مراکز درمانی مراجعه کنید.
قرص‌های زیرزبانی مانند نیتروگلیسیرین باید دقیقاً طبق دستور پزشک و برای کنترل مواردی مثل درد قفسه سینه مصرف شوند، و استفاده بیش از حد آن می‌تواند منجر به افت شدید فشار خون شود.
منبع: healthline.com
