کمبود فولات چیست؟
در این مقاله از سری مقالات آموزشی سلامتی سایت دکتر دانیالی می پردازیم به :
فولات، که همچنین به عنوان ویتامین B9 نیز شناخته می شود، به طور طبیعی در برخی مواد غذایی یافت می شود.
اسید فولیک شکل مصنوعی فولات است که به برخی از غذاها مانند نان و غلات برای غنی شدن آنها اضافه می شود. کمبود فولات زمانی رخ می دهد که مقادیر بسیار کمی ویتامین B9 در بدن داشته باشید.
اسید فولیک نقش مهمی در بسیاری از عملکردهای کلیدی بدن شما ایفا می کند، مانند ساخت پروتئین های جدید، تولید DNA، تشکیل گلبول های قرمز و سفید خون، و افزایش رشد بافت و تولید سلول.
افراد مبتلا به کمبود فولیک اسید می توانند علائمی مانند خستگی، تحریک پذیری، اسهال و ضربان قلب سریع و همچنین عوارضی مانند کم خونی (گلبول های قرمز پایین) و زخم های دیر خوب شونده را تجربه کنند. افراد باردار مبتلا به کمبود فولات ممکن است خطر برخی از نقایص مادرزادی را با شدت بیشتری نشان دهند.
علائم کمبود فولات
علائم کمبود فولیک اسید ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خستگی؛ ضعف؛ رنگ پریدگی
- تحریک پذیری
- گیجی
- اسهال
- زبان یا دهان دارای درد
- تورم زبان (گلوسیت)
- سفید شدن زودرس موها
- سردرد
- تپش قلب
- تنگی نفس
- تغییرات پوست، مو یا ناخن
چه چیزی باعث کمبود فولات می شود؟
فولات در بسیاری از غذاهای مختلف مانند جگر گاو، سبزیجات با برگ سبز تیره (مانند بروکلی و اسفناج)، تخم مرغ، لوبیا، نخود و برخی میوه ها (مانند موز و آووکادو) یافت می شود. سایر غذاها – به ویژه غلات مانند نان، برنج، غلات و ماکارونی- با اسید فولیک غنی شده اند.
اگر به اندازه کافی غذاهای غنی از فولات یا اسید فولیک نمی خورید، یا اگر بدن شما آن را به خوبی جذب نمی کند، ممکن است دچار کمبود فولیک اسید شوید. این موضوع نیز ممکن است به دلایل مختلف اتفاق بیفتد.
- برخی اختلالات گوارشی
- مصرف بیش از حد الکل
- تغییرات رژیم غذایی
- عوارض جانبی داروهایی مانند دیلانتین (فنی توئین) و (سولفاسالازین)
همگی می توانند مانع از دریافت یا جذب مواد مغذی از طریق دستگاه گوارش شما شوند.
افراد باردار بیشتر از حد معمول به اسید فولیک نیاز دارند، بنابراین احتمال ابتلا به کمبود فولات در آنها بیشتر است.
عوامل خطر
عوامل متعددی ممکن است احتمال ابتلا به کمبود فولیک اسید را افزایش دهند، از جمله:
- داشتن رژیم غذایی کم میوه و سبزیجات
- مصرف مکرر محصولات بیش از حد پخته شده
- شرایطی که بر توانایی شما در جذب مواد مغذی تأثیر می گذارد، مانند بیماری سلیاک و بیماری التهابی روده (IBD)
- اختلال مصرف الکل (AUD)
- اختلالات کلیوی که نیاز به دیالیز دارند
- کم خونی همولیتیک (افزایش تخریب گلبول های قرمز خون که باعث کمبود فولیک اسید می شود)
- بارداری
- جهش های خاص در ژن متیلن تتراهیدروفولات ردوکتاز (MTHFR)
- سنین بالاتر
چگونه کمبود فولات تشخیص داده می شود؟
کمبود فولات با یک آزمایش ساده سرم (خون) تشخیص داده می شود. در صورت بروز علائم مرتبط، ممکن است پزشک شما آزمایش خون برای کمبود فولات تجویز کند. در طول بارداری، ممکن است در طی یک قرار ملاقات معمول قبل از تولد، آزمایش کمبود فولیک اسید به شما داده شود.
اگر پزشک شما مشکوک به کم خونی ناشی از کمبود فولات باشد، ممکن است اندازه گیری شمارش کامل خون (CBC) یا حتی انجام معاینه مغز استخوان را نیز توصیه کند.
درمان کمبود فولات
درمان اصلی کمبود فولات مکمل اسید فولیک است که می توانید آنها را به صورت خوراکی مصرف کنید.
اگر علت زمینه‌ای برای کمبود فولات شما، مانند بیماری کرون وجود دارد، مهم است که توصیه‌های متخصص خود را برای درمان موثر بیماری زمینه‌ای دنبال کنید.
چگونه از کمبود فولات جلوگیری کنیم؟
بهترین راه برای جلوگیری از کمبود فولات، مصرف کافی فولات در رژیم غذایی یا تامین آن از طریق مکمل های غذایی حاوی اسید فولیک است. غذاهایی مانند جگر گاو، اسفناج، سبزی خردل، مارچوبه، کلم بروکسل، پرتقال، نخود سیاه چشم و لوبیا قرمز به ویژه سرشار از فولات هستند.
شما می توانید فولات را در بسیاری از مولتی ویتامین های مختلف به شکل اسید فولیک پیدا کنید. اگر باردار هستید، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما به احتمال زیاد به شما ویتامین دوران بارداری حاوی اسید فولیک را توصیه می کند
مقدار توصیه شده روزانه فولات بر اساس سن شما و باردار بودن یا شیردهی تغییر می کند. مقادیری که باید هر روز مصرف کنید، بر حسب میکروگرم (mcg) معادل فولات رژیم غذایی (DFEs)، به شرح زیر است:
تولد تا 6 ماهگی: 65 میکروگرم DFE
نوزادان تا 12 ماه: 80 میکروگرم DFE
کودکان 1 تا 3 ساله: 150 میکروگرم DFE
کودکان 4-8 ساله: 200 میکروگرم DFE
کودکان 9-13 ساله: 300 میکروگرم DFE
نوجوانان 14 تا 18 ساله: 400 میکروگرم DFE
بزرگسالان بالای 19 سال: 400 میکروگرم DFE
در دوران بارداری: 600 میکروگرم DFE
در دوران شیردهی: 500 میکروگرم DFE
عوارض کمبود فولات
در صورت عدم درمان، کمبود فولات می تواند منجر به چندین عارضه سلامتی شود. این موارد عبارتند از:
- تعداد کم گلبول های قرمز، گلبول های سفید یا پلاکت ها
- کم خونی مگالوبلاستی
- زخم مخصوصاً در دهان و زبان
- افسردگی
- خطر بالای سکته و بیماری قلبی به دلیل افزایش سطح اسید آمینه ای به نام هموسیستئین
- زوال عقل
هنگامی که یک فرد باردار کم خونی ناشی از کمبود فولات را تجربه می کند، در معرض خطر بیشتری از نقایص مادرزادی جنین و عوارض زایمان قرار میگیرد، از جمله:
زایمان زودرس
نقص لوله عصبی، مانند اسپینا بیفیدا
محدودیت رشد جنین
وزن کم هنگام تولد
منبع: health.com
