عفونت روده چگونه درمان میشود
عفونت روده و معده از مشکلات شایع سلامتی هستند که معمولا از طریق مصرف مواد غذایی آلوده و توسط میکروب های سم زا ایجاد میشوند. عفونت های روده ای عامل نگرانی بسیاری از بیماران و خانواده های آنهاست. طبق مطالعات انجام شده، در کشورهای در حال توسعه، عفونت های روده ای یک نگرانی مهم برای سلامت عمومی جامعه محسوب می شود. عفونت همچنان عامل اصلی مرگ و میر، به خصوص در بین کودکان است.
یکی از روش های مفید در درمان و رفع عفونت روده، مصرف دارو است. با توجه به مکان عفونت، علائم آن و همچنین میزان و شدت عفونت، ممکن است دارو و دوز مصرفی آن متغیر باشد. در این مقاله، بررسی خواهیم نمود: “علائم عفونت روده چیست و چگونه درمان میشود؟ بهترین دارو برای عفونت روده چیست؟ و به طور کلی، چه درمان هایی برای پیشگیری و درمان عفونت روده وجود دارد؟”.
در این مطلب می خوانید
عفونت روده چیست؟
عفونت روده (Intestinal infection) که گاهی عفونت گوارشی، گاستروانتریت یا (گاسترو) نیز نامیده میشود، می تواند بر اثر خوردن یا نوشیدن آب یا غذای آلوده به باکتری، انگل یا ویروس بروز کند. این بیماری همچنین میتواند از طریق تماس با میکروبهای انتقالی از اشخاص آلوده یا اشیاء آلوده مثل کارد و چنگال، شیرآلات، اسباب بازیها یا پوشک ایجاد شود.
عفونت روده به دلیل بیماریهایی که باعث التهاب دیواره روده بزرگ و روده باریک می شوند، اتفاق می افتد. این عارضه با علائمی مانند تب، استفراغ و اسهال مکرر همراه است. عفونت روده در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف مانند کودکان و بزرگسالان با سابقه بیماری مزمن، شدیدتر است. عفونت روده در استرالیا خیلی شایع است، اما مردم هنگام سفر به خارج از کشور نیز در معرض ابتلا به این عفونت هستند. این بیماری میتواند هر فردی را در هر زمانی تحت تاثیر قرار دهد و عوارض زیادی به همراه داشته باشد. بهتر است برای پیشگیری از ابتلا به آن، یا در صورت ابتلا، برای کاهش عوارض با یک پزشک متخصص گوارش مشورت کنید.
اغلب این بیماری با استراحت کردن، هیدراته کردن بدن و مصرف غذاهای سبک و سالم قابل درمان است. مدت درمان آن نیز بسته به شدت بیماری و شرایط بدنی فرد متفاوت است. اما در بیشتر اوقات علائم بیماری بعد از 2 تا 3 روز کاهش مییابد. گاهی نیز ممکن است علائم بیماری چند ماه طول بکشد تا کاملا برطرف شود.
به نقل از سایت healthdirect.gov.au عفونت روده ای تعریف زیر را دارد:
Bowel infections are caused by microorganisms (‘bugs’ or germs) that have found their way into your gut. The gut (also called bowel or intestine) is part of your digestive system.
An infection of the bowel is sometimes called a gastrointestinal infection, or gastroenteritis (gastro).
You can get gastroenteritis by eating or drinking contaminated water or food. This is often called
عفونتهای روده توسط میکروارگانیسمها (میکروبها یا باکتریها) که وارد روده شما شدهاند، ایجاد میشوند. روده (که به آن روده یا روده بزرگ نیز گفته میشود) بخشی از دستگاه گوارش شماست.
عفونت روده گاهی به عنوان عفونت گوارشی یا گاستروانتریت (گاسترو) نیز شناخته میشود.
شما میتوانید از طریق خوردن یا نوشیدن آب یا غذای آلوده به گاستروانتریت مبتلا شوید. این عفونت اغلب به این نام شناخته میشود.
عفونت کولون یا کولیت چیست؟
عفونت کولون یا کولیت یک اصطلاح گسترده است که شامل هر گونه عفونت (باکتری، ویروسی، آمیبی و غیره) روده بزرگ است. این ممکن است به دلیل غذا، آب و هر مورد آلوده یا غیر بهداشتی باشد.
روده بزرگ اندام لوله مانند طویل و پیچ خورده است که کمک به حذف آب و نمک از غذای هضم شده میکند. وقتی که بدن آماده اجابت مزاج میشود، مواد زائد به رکتوم ریخته میشوند. روده ها در واقع محل شایع عفونت باکتریایی به شمار میآیند. کولیت یک بیماری گوارشی مزمن است که با التهاب پوشش داخلی روده بزرگ مشخص می شود.
کولیت زخمی و بیماری کرون چه تفاوتی باهم دارند؟
بیماری کولیت زخمی و بیماری کرون تقریبا شبیه به هم هستند، زیرا هر دو باعث درگیری و التهاب دیواره روده ها میشوند. تنها تفاوت هایی در نواحی درگیری و شدت عفونت بین این دو بیماری وجود دارد. بیماری کرون باعث ایجاد عفونت در روده شده و علاوه بر درگیر کردن روده بزرگ و روده کوچک، ممکن است مری، معده و یا مقعد را نیز درگیر سازد. اما کولیت زخمی ابتدا روده بزرگ و راست روده را درگیر خواهد کرد.
دلایل ایجاد عفونت روده
یکی از دلایل اصلی عفونت روده، ورود عوامل بیماریزا به بدن انسان است. در حقیقت مهم ترین علت بروز عفونت روده، مرتبط با سیستم ایمنی است که می تواند منشا ویروسی و عفونتی داشته باشد. عفونت های روده توسط میکروارگانیسمها (حشرات یا میکروبها) که راه خود را به روده پیدا کردهاند ایجاد میشود. روده بخشی از سیستم گوارش است و به همین دلیل، برخی افراد این بیماری را عفونت گوارشی هم مینامند.
انواع عفونت روده
عفونت روده به دلیل عوامل مختلفی از جمله باکتریها، ویروسها، انگلها و قارچها ایجاد میشود. این عفونتها میتوانند در بخشهای مختلف دستگاه گوارش رخ دهند و علائم و شدت متفاوتی داشته باشند. در ادامه، انواع مختلف عفونت روده معرفی شده است:
عفونت روده بزرگ
کولیت یک بیماری گوارشی مزمن است که با التهاب پوشش داخلی روده بزرگ مشخص میشود. عفونت، بیماری التهابی روده (IBD) و تهاجم به دیواره روده بزرگ با کلاژن یا گلبولهای سفید لنفوسیتی، همگی از علل احتمالی این بیماری هستند.
یکی از شاخص ترین علائم در عفونت روده بزرگ، تب است. در این نوع عفونت، اسهال مثل عفونت در روده کوچک، حجیم، آبکی و زیاد نیست، اما ممکن است به صورت خونی اتفاق بیفتد. مصرف آنتی بیوتیک ها در این نوع از عفونت الزامی است و مدفوع بیمار حتما باید مورد آزمایش قرار بگیرد. نوشیدن مایعات زیاد در این نوع از عفونت ضروری نیست، زیرا مانند عفونت روده کوچک، بدن آب زیادی از دست نمیدهد.
عفونت روده کوچک
عفونت موجود در روده کوچک از طریق میکروارگانیسم هایی از جمله: باکتری ها، انگل ها، ویروس ها و سایر میکروارگانیسم ها ایجاد می گردد. SIBO (رشد بیش از حد باکتریهای روده کوچک) عدم تعادل میکروارگانیسمهای موجود در روده کوچک بوده که باعث هضم درست میشود. هنگامی که تعداد باکتریها در روده کوچک زیاد شود، میتواند منجر به علائم ناراحت کنندهای مانند گاز روده و اسهال شود.
عفونت های روده کوچک به صورت اسهال های حجیم و آبکی در بدن فرد بروز می کنند. درمان این نوع از عفونت معمولاً نیازی به خوردن آنتی بیوتیک ندارد و در بیشتر مواقع به صورت خود به خود بهبود می یابد. اما در این نوع از عفونت، حجم زیادی از آب بدن از دست می رود و بایستی فرد بلافاصله املاح و آب از دست رفته را جبران کند. برای این کار فرد بیمار باید بعد از هر بار اجابت مزاج، مایعات فراوان بنوشد، تا آب از دست رفته بدن جایگزین گردد.
علائم عفونت روده
به طور کلی، برخی از علائم رایج عفونت روده عبارتند از:
اسهال طولانی مدت، حالت تهوع و استفراغ، درد شکم، تب، سردرد، وجود خون در مدفوع (اسهال خونی).
به نقل از سایت healthline.com علائم عفونت روده ای شامل موارد زیر است:
Other symptoms might include:
- nausea
- vomiting
- fever
- loss of appetite
- muscle aches
- dehydration
- headache
- mucus or blood in the stool
- weight loss
سایر علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- حالت تهوع
- استفراغ
- تب
- کاهش اشتها
- دردهای عضلانی
- کمآبی بدن
- سردرد
- وجود مخاط یا خون در مدفوع
- کاهش وزن
ارتباط عفونت روده با یبوست چیست؟
عفونت هلیکوباکتر پیلوری همراه با یک عفونت مرتبط که به عنوان رشد بیش از حد باکتری روده کوچک (SIBO) شناخته میشود، گاهی اوقات میتواند علت یبوست شدید و نفخ باشد. در مقاله یبوست چیست اطلاعات جامعی در این باره بیان شده است.
آیا عفونت روده باعث کمر درد میشود؟
بله عفونت روده باعث درد و التهاب روده میشود. افراد مبتلا به عفونت روده ممکن است گرفتگی شدید معده و روده را تجربه کنند که به پشت بدن منتقل میشود.
بیماریهای روده ای با علائم مشابه
به جز عفونت های باکتریایی و ویروسی، برخی از بیماریهای روده ای نیز علائمی مشابه علائم عفونت روده دارند. سندرم روده تحریک پذیر، کولیت اولسراتیو و دیورتیکولیت اغلب مشکلات روده ای ایجاد می کنند. سایر بیماری ها مانند بیماری کرون و سرطان روده بزرگ، که روده را درگیر می کنند، نیز علائم مشابهی دارند. بهرحال، بسیاری از بیماریهای روده را لازم است با روشهای پزشکی درمان کرد و عدم درمان آنها منجر به بروز عواقب خطرناکی خواهد شد.
تشخیص عفونت روده (آزمایش عفونت روده)
برای تشخیص علت علائم، پزشک ممکن است در کنار پرسش راجع به وضعیت بدن، بیمار را معاینه کند. همچنین ممکن است انجام برخی از آزمایش ها را برای بیمار تجویز نماید. برخی از این آزمایشات تشخیصی عبارتند از:
- آزمایش مدفوع (نمونهبرداری از مدفوع)
- آزمایش خون
- آندوسکوپی (مانند کولونوسکوپی) برای بررسی داخل روده
برخی از آزمایشات رایج برای کولیت شامل عکسبرداری با اشعه ایکس از روده بزرگ، آزمایش مدفوع و بررسی وجود خون و چرک، سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی است. آزمایشهای اضافی شامل کشت مدفوع و آزمایشهای خون و آزمایشهای شیمیایی خون میباشد.
عوارض عفونت روده
یکی از عوارض مهم بیماری عفونت روده، ایجاد کم آبی بدن است که در اثر اسهال و استفراغ بروز کرده و بسیار خطرناک بوده و ممکن است جان بیمار را به خطر بیندازد. عفونت روده به علاوه، ممکن است باعث سوزش و التهاب حفره شکمی، التهاب مفاصل، خونریزی داخلی، نارسایی قلبی و یا حساسیتهای پوستی مثل جوش، کهیر و … در فرد شود. ضعف بدن، حساس شدن رودهها و همچنین، ضعیف شدن سیستم گوارشی نیز از دیگر عوارض بیماری عفونت روده است.
درمان عفونت روده
درمان این بیماری بستگی به عامل ایجاد عفونت روده دارد. با این حال، اغلب نیازمند مراقبت های ویژه است، از جمله مصرف مایعات شفاف برای استراحت روده و مصرف داروها برای کنترل درد میتواند مفید باشد. مبتلایانی که بیماریشان شدید است، اکثرا به مایعات داخل وریدی در کنار سایر مداخلات نیاز دارند.
در حالی که عفونت روده بزرگ ناشی از اسهال و کولیت نیاز به مصرف آنتی بیوتیک دارد، عفونت های ویروسی به استفاده از مایعات و زمان طولانی درمان نیاز دارند. برخی از عفونت های باکتریایی، مانند سالمونلا، نیازی به درمان آنتی بیوتیکی ندارند، زیرا بدن می تواند به تنهایی از شر عفونت خلاص شود. سایر عفونت های باکتریایی، مانند کلستریدیوم دیفیسیل، نیاز به درمان آنتی بیوتیکی دارند.
روشهای درمان عفونت روده
روشهای زیادی برای درمان عفونت روده وجود دارد. از تغییر سبک زندگی گرفته تا رعایت موارد بهداشتی و مصرف دارو که همگی میتوانند منجر به بهبود شرایط فرد بیمار شوند. در ادامه درباره انواع روش درمان عفونت روده صحبت خواهیم کرد.
رعایت نکات بهداشتی
بسیاری از عفونت های روده با رعایت اصول بهداشتی و دقت به مواد غذایی مصرفی پیشگیری خواهند شد. یک سری نکات بهداشتی که در این زمینه لازم است رعایت کنید، شامل موارد زیر است:
– مواد غذایی مانند گوشت و تخم مرغ را باید قبل از مصرف کاملا بپزید.
– دستها را باید مرتبا شست؛ مخصوصا قبل از دست زدن به غذا.
– رعایت بهداشت شخصی و جلوگیری از نشر میکروب و ایجاد بیماری (حمام کردن یا دوش گرفتن اغلب به جلوگیری از عفونت و شپش بدن کمک میکند.)
اصلاح رژیم غذایی
یکی از روشهای موثر در درمان عفونت روده، تغییر در سبک غذایی و توجه به مواد غذایی مصرفی است. مواد غذایی مفید برای عفونت روده عبارتند از: پاستا، برنج، ماهی پخته شده کم چرب، تخم مرغ، میوههای تازه یا میوههای کنسرو شده در آب خودشان، سبزیجات پخته شده، غلات بدون قند و پروبیوتیکها.
مصرف پروبیوتیک برای پیشگیری یا درمان گاستروانتریت عفونی موثر است. این باکتریها ممکن است میزان بروز اسهال حاد را ۱۵ تا ۷۵ درصد کاهش دهند.
بهترین دارو برای عفونت روده
دارو برای عفونت روده باید توسط پزشک متخصص با توجه به فاکتور های بسیاری تعیین گردد. اما به طور کلی می توان داروهای مناسب برای درمان عفونت روده و معده را به پنج بخش مهم آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد اسهال، ضد التهاب ها، آنتی ویروس ها و پروبیوتیک ها تقسیم نمود.
آنتی بیوتیک ها
به طور کلی آنتی بیوتیکها یکی از موثرترین گزینه ها جهت درمان بیماری های عفونی محسوب میشوند. این داروها برای عفونت روده و معده نیز مفیدند. از آنتی بیوتیکها برای کنترل و کاهش باکتریهای مضر در دستگاه گوارش استفاده میشود. این دسته از داروها، اغلب برای بهبود عفونتهای باکتریایی بیشترین تاثیر را دارندو این در حالی است که اغلب عفونت های روده و معده به دلیل باکتریهایی مثل اشریشیا کلی، سالمونا، کامپیلوباکتر و کلستریدیوم دیفیسل ایجاد میشوند.
برخی از معروف ترین آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت روده عبارتند از:
- سیپروفلوکساسین: این قرص معمولا برای درمان عفونتهای باکتریایی روده مانند کامپیلوباکتر و اشریشیا کلی مصرف میشود.
- مترونیدازول: عموما پزشکان آنتی بیوتیکهای مترونیدازول را برای عفونتهایی از قبیل کامپیلوباکتر و کلستریدیوم دیفیسل تجویز میکنند.
- سفتریاکسون: چنانچه به باکتری هایی از نوع سالمونا یا شیگلا مبتلا شده اید، این نوع آنتی بیوتیک بیشترین اثرگذاری را برای درمان شما خواهد داشت.
لازم به ذکر است که مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها در نهایت میتواند منجر به مقاومت های دارویی شود و تنها روند درمان شما را طولانی تر خواهد کرد. بنابراین، توصیه میشود در صورت مشاهده علائم عفونت روده ای و معده ای حتما از یک متخصص کمک بگیرید.
داروهای آنتی ویروس
در صورتی که منشا بیماری، ویروس باشد، بهترین دارو برای عفونت روده و معده آنتی ویروس ها هستند. اثرگذار ترین آنتی ویروس ها برای درمان عفونت معده اوسلتامیویر، آسیکلوویر و ریباویرین میباشند.
دارو های ضد اسهال
یکی از شایع ترین علائم عفونت روده و معده، اسهال و استفراغ است. از داروهای ضد اسهال معمولا برای کنترل علائم بیماری استفاده می شود. مواردی همچون لوپرامید، لوموتیل و دیفلوکان از بهترین گزینه ها برای درمان اسهال هستند و میتوانند فرایند مقابله بدن با بیماری را تسریع بخشند.
پروبیوتیک ها
پروبیوتیک ها حاوی باکتری های مفیدی هستند که میتوانند به عنوان مکمل در کنار داروی اصلی و برای آسانتر شدن روند درمان استفاده شوند. یکی از بهترین روش ها برای متعادل سازی میکروبیوم گوارشی، بدون شک استفاده از پروبیوتیک ها و مواد حاوی آن است.
داروهای ضد التهاب
یکی از شایع ترین علائم این بیماری گوارشی، التهاب دیواره های روده است. به همین دلیل، در برخی از موارد از داروهای ضد التهابی برای کاهش شدت آن استفاده میشود. این داروها به عنوان یک درمان کمکی، برای کنترل مشکل، در کنار سایر داروهای آنتی بیوتیک یا آنتی ویروس تجویز میگردند، که از انواع آن می توان به میزالامین اشاره نمود.
درمان خانگی عفونت روده
یکی از بهترین روش ها برای درمان عفونت روده، محلول نمکی خانگی است که ترکیبی از آب، شکر و نمک میباشد. این مخلوط به جبران مواد معدنی و آب از دست رفته در اثر اسهال، که از علائم رایج عفونت روده است، کمک میکند. سایر روشهای درمان خانگی عفونت روده نیز عبارتند از:
استراحت کافی، مصرف مایعات کافی، مصرف زنجبیل، مصرف پروبیوتیکها، چای بابونه، کورکومین، چای رازیانه، عسل، لیمو، روغن زیتون.
برای عفونت روده چه بخوریم
برای هیدراته ماندن بدن به طور مکرر مایعات مصرف کنید. بعد از شروع نوشیدن مایعات هم خوردن وعدههای غذایی کوچک و ملایم مانند پوره سیب زمینی، نان تست، موز، برنج و مرغ را شروع کنید.
نوشابه برای عفونت روده
در وراقع، نوشابه برای عفونت روده ضرر دارد. اگرچه نوشابه مستقیماً به مخاط معده و روده آسیب وارد نمیکند، اما به دلیل گاز زیادی که دارد میتواند باعث تحریک بیماری در افرادی که از قبل مشکلات گوارشی داشتهاند، شود.
در حالی که برخی از افراد ممکن است احساس کنند که نوشابه هایی مانند اسپرایت می تواند به درمان حالت تهوع ناشی از عفونت روده یا معده کمک کند، هیچ مدرک علمی گواه بر این که گزینه خوبی برای مبتلایان به این بیماری است، وجود ندارد.
بیماری هایی مانند آنفولانزای معده یا گاستروانتریت ویروسی باعث اسهال و استفراغ شده و بدن را با کم آبی شدید مواجه می سازد.گاهی افراد نوشیدنی های بدون کافئین یا با الکترولیت بالا برای تکمیل کاهش گلوکز و هیدراتاسیون را استفاده میکنند.
در حالی که نوشیدن نوشابه هایی مانند اسپرایت ممکن است انتخاب خوبی برای جایگزینی مایعات از دست رفته بدن نباشد. شاید اسپرایت به رفع حالت تهوع کمک کند، اما محتوای قند موجود در آن می تواند برخی از علائم بیماری مانند اسهال را بدتر کند.
با این حال، اگر مایعات دیگر خوشایند نباشد، اسپرایت ممکن است یک گزینه برای شما باشد. بیماران گوارشی اغلب در نگه داشتن غذا و مایعات مشکل دارند. به علاوه، آنها ممکن است نتوانند مایعات خاصی مانند محلول های آبرسان مجدد یا آبگوشت یا سوپ بنوشند.
مترونیدازول بهترین دارو برای عفونت روده
مترونیدازول یک آنتیبیوتیک است که به طور وسیعی برای درمان عفونتهای باکتریایی در روده و معده استفاده میشود. این دارو به طور خاص علیه باکتریهایی مانند Clostridium difficile، Helicobacter pylori و باکتریهایی که عفونتهای مربوط به معده و روده را ایجاد میکنند، مؤثر است.
مترونیدازول دارای اثرات ضد باکتریایی، ضد اکسیدانی و ضد احتقانی است. این دارو به عنوان یک گزینه اولیه برای درمان عفونتهای روده و معده، به ویژه در مواجهه با عفونتهایی که مقاومت به داروهای دیگر دارند، توصیه میشود. مترونیدازول به کنترل عفونتها و بهبود سلامتی فرد کمک میکند.
مصرف مترونیدازول باید تحت نظر پزشک باشد و دستورات و نکات مربوط به مصرف آن را رعایت کرد. همچنین، مصرف آن ممکن است برخی عوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ و اسهال را به همراه داشته باشد.