دیابت و انواع آن

دیابت و انواع آن

در این مقاله از سری مقالات آموزشی سلامتی سایت دکتر دانیالی می پردازیم به :

دیابت، یا همان بیماری قند خون بالا، اختلالی متابولیک است که در آن بدن قادر به تولید کافی انسولین یا استفاده مؤثر از آن نیست. این بیماری به دو نوع اصلی و یک نوع فرعی دسته‌بندی می‌شود.

جدول زیر انواع مختلف دیابت را با جزئیات توضیح می‌دهد و تفاوت‌های هر نوع را از نظر علائم و روش‌های مدیریت نشان می‌دهد:

دیابت نوع ۱

دیابت نوع ۱ یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس حمله کرده و آنها را از بین می‌برد. انسولین هورمونی است که به ورود گلوکز (قند) از خون به سلول‌ها کمک می‌کند تا از آن برای انرژی استفاده کنند. در صورت نبود انسولین، قند در خون تجمع یافته و سطح آن به شدت افزایش می‌یابد که این وضعیت، دیابت نوع ۱ را ایجاد می‌کند.

علائم دیابت نوع ۱

علائم دیابت نوع ۱ به‌سرعت و در مدت کوتاهی پس از شروع بیماری ظاهر می‌شوند و شامل موارد زیر هستند:

• افزایش تشنگی و تکرر ادرار
• کاهش وزن غیرعادی
• خستگی و ضعف شدید
• تاری دید و تغییرات ناگهانی در بینایی
• عفونت‌های مکرر و دیر التیام یافتن زخم‌ها

علل و عوامل مؤثر

علت دقیق دیابت نوع ۱ مشخص نیست، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی مانند عفونت‌های ویروسی ممکن است در بروز این بیماری نقش داشته باشند. ژن‌ها به تنهایی کافی نیستند و برخی از عوامل محیطی نیز لازم است تا سیستم ایمنی فرد را تحریک کنند و منجر به تخریب سلول‌های تولیدکننده انسولین شوند.

خرید مکمل های دیابت

روش‌های درمان و کنترل

در حال حاضر دیابت نوع ۱ درمان قطعی ندارد، اما مدیریت و کنترل این بیماری از طریق موارد زیر امکان‌پذیر است:

تزریق منظم انسولین: بیماران معمولاً نیاز به تزریق روزانه انسولین دارند تا سطح قند خون را در محدوده طبیعی نگه دارند.

نظارت بر قند خون: استفاده از دستگاه‌های سنجش قند خون به افراد کمک می‌کند تا سطح قند خون خود را پیگیری کنند.

رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی: رعایت رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم به مدیریت بهتر دیابت کمک می‌کند.

استفاده از فناوری‌های جدید: پمپ‌های انسولین و سیستم‌های نظارت مداوم بر قند خون از ابزارهای مدرن هستند که به مدیریت دیابت نوع ۱ کمک می‌کنند.

عوارض دیابت نوع ۱

عدم کنترل مناسب دیابت نوع ۱ می‌تواند به عوارض جدی منجر شود که شامل مشکلات قلبی، آسیب به کلیه‌ها، مشکلات بینایی، آسیب به اعصاب و حتی در موارد شدید کتواسیدوز دیابتی است که یک وضعیت تهدیدکننده زندگی محسوب می‌شود

دیابت نوع ۲

دیابت نوع ۲ یکی از شایع‌ترین انواع دیابت است و زمانی اتفاق می‌افتد که بدن به انسولین مقاوم می‌شود یا قادر به تولید کافی از این هورمون برای تنظیم سطح قند خون نیست. انسولین هورمونی است که به انتقال گلوکز از خون به سلول‌ها کمک می‌کند. در نبود انسولین کافی یا در شرایط مقاومت به انسولین، گلوکز در خون باقی می‌ماند و سطح قند خون بالا می‌رود که به مرور زمان به مشکلات مختلفی در بدن منجر می‌شود.

علائم دیابت نوع ۲

علائم دیابت نوع ۲ معمولاً به‌آرامی ظاهر می‌شوند و شامل:

1. تشنگی و ادرار زیاد
2. خستگی مفرط
3. تاری دید
4. عفونت‌های مکرر، مانند عفونت‌های پوستی و ادراری
5. دیر بهبود یافتن زخم‌ها

علل و عوامل مؤثر

عوامل ژنتیکی و محیطی نقش مهمی در بروز دیابت نوع ۲ دارند. این عوامل شامل:

چاقی: افراد با وزن بالا به‌ویژه با چربی شکمی بیشتر در معرض دیابت نوع ۲ هستند.

زندگی کم‌تحرک: فعالیت بدنی کم باعث افزایش مقاومت به انسولین می‌شود.

سابقه خانوادگی: افرادی که سابقه خانوادگی دیابت دارند، بیشتر در معرض خطر هستند.

سن بالا: افراد بالای ۴۵ سال بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند.

روش‌های درمان و مدیریت

درمان دیابت نوع ۲ به کنترل سطح قند خون و جلوگیری از عوارض آن اختصاص دارد و شامل:

اصلاح سبک زندگی: رعایت رژیم غذایی مناسب و انجام ورزش منظم.

داروهای خوراکی: داروهایی که به کاهش قند خون و بهبود حساسیت به انسولین کمک می‌کنند.

انسولین‌درمانی: در مواردی که داروهای خوراکی کافی نباشند، انسولین‌درمانی ممکن است نیاز شود.

پایش مداوم قند خون: اندازه‌گیری مرتب سطح قند خون به افراد کمک می‌کند تا کنترل بهتری بر بیماری خود داشته باشند.

عوارض دیابت نوع ۲

دیابت نوع ۲ می‌تواند عوارضی مانند بیماری‌های قلبی، مشکلات کلیوی، آسیب به اعصاب، مشکلات بینایی، و زخم‌های پای دیابتی را به همراه داشته باشد. کنترل مناسب قند خون می‌تواند خطر این عوارض را کاهش دهد

دیابت بارداری

دیابت بارداری نوعی دیابت است که در دوران بارداری بروز می‌کند و به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش نیاز بدن به انسولین، سطح قند خون مادر بالا می‌رود. این نوع دیابت معمولاً در سه‌ماهه دوم و سوم بارداری ایجاد می‌شود و ممکن است پس از زایمان بهبود یابد. اما دیابت بارداری می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در آینده برای مادر و همچنین بروز مشکلاتی در سلامتی نوزاد شود.

علائم دیابت بارداری

علائم دیابت بارداری ممکن است خفیف باشند و شامل:

افزایش تشنگی

خستگی

ادرار بیش از حد

تاری دید

عوامل خطر

عوامل زیر احتمال ابتلا به دیابت بارداری را افزایش می‌دهند:

• سابقه خانوادگی دیابت
• اضافه وزن پیش از بارداری
• سن بالای ۲۵ سال
• سابقه دیابت بارداری در بارداری‌های قبلی
• سندرم تخمدان پلی‌کیستیک

روش‌های پیشگیری و درمان

پیشگیری از دیابت بارداری شامل حفظ وزن سالم و فعالیت بدنی قبل از بارداری است. درمان این بیماری می‌تواند شامل کنترل قند خون از طریق رژیم غذایی، ورزش و در موارد شدیدتر، استفاده از انسولین باشد.

عوارض دیابت بارداری

دیابت بارداری می‌تواند منجر به عوارضی مانند افزایش وزن نوزاد، زایمان زودرس، مشکلات تنفسی در نوزاد و دیابت نوع ۲ در مادر شود

دیابت نوع یک خطرناک است یا نوع دو

هر دو نوع دیابت (نوع یک و نوع دو) می‌توانند خطرناک باشند اما تفاوت‌هایی در شدت و نحوه مدیریت آن‌ها وجود دارد:

دیابت نوع یک یک بیماری خودایمنی است که در آن بدن توانایی تولید انسولین را از دست می‌دهد. این نوع دیابت در کودکی یا جوانی شروع می‌شود و به کنترل دقیق و منظم سطح قند خون از طریق تزریق انسولین نیاز دارد. افراد مبتلا به دیابت نوع یک اگر درمان نشوند، با خطر مشکلات شدید و حتی مرگ مواجه می‌شوند.

دیابت نوع دو معمولاً در سنین بالاتر رخ می‌دهد و به دلیل مقاومت بدن نسبت به انسولین و کاهش توانایی بدن در استفاده از آن است. اگرچه دیابت نوع دو می‌تواند برای مدت طولانی بدون علامت بماند، اما در صورت عدم کنترل، عوارض شدیدی همچون بیماری قلبی، کلیوی و عصبی به همراه خواهد داشت.

به طور کلی، دیابت نوع یک به دلیل نیاز فوری به انسولین و احتمال کمای دیابتی در صورت عدم کنترل، خطرناک‌تر است، اما دیابت نوع دو نیز به مرور زمان عوارض جدی به همراه دارد.

روش های تشخیص و درمان انواع دیابت

تشخیص و درمان دیابت به نوع دیابت و شدت آن بستگی دارد:

روش‌های تشخیص دیابت:

آزمایش قند خون ناشتا: سطح قند خون بعد از ۸ ساعت ناشتا بودن اندازه‌گیری می‌شود. اگر این سطح بالاتر از حد طبیعی باشد، ممکن است نشانگر دیابت باشد.

آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT): بعد از مصرف مقدار مشخصی گلوکز، قند خون اندازه‌گیری می‌شود. این آزمایش برای تشخیص دیابت نوع دو رایج است.

آزمایش هموگلوبین A1c: سطح قند خون در طول چند ماه گذشته را نشان می‌دهد و به بررسی میزان کنترل قند خون کمک می‌کند.

روش‌های درمان دیابت:

دیابت نوع یک: شامل تزریق انسولین برای کنترل سطح قند خون است. افراد مبتلا به این نوع دیابت باید روزانه انسولین مصرف کنند و رژیم غذایی و فعالیت بدنی خود را مدیریت کنند.

دیابت نوع دو: معمولاً با تغییرات در رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی، و داروهای خوراکی مثل متفورمین کنترل می‌شود. در صورت عدم کنترل با دارو، ممکن است انسولین هم تجویز شود.

اولین علائم قند خون چیست؟

اولین علائم قند خون بالا یا هایپرگلیسمی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

تشنگی مداوم: یکی از علائم شایع قند خون بالا احساس تشنگی شدید است که ناشی از تلاش بدن برای دفع قند اضافی از طریق ادرار است.

خشکی دهان و پوست: کمبود آب در بدن به علت تکرر ادرار منجر به خشکی دهان و پوست می‌شود.

خستگی و کاهش انرژی: به علت اختلال در دسترسی سلول‌ها به انرژی لازم، فرد احساس خستگی و بی‌حالی می‌کند.

تکرر ادرار: افزایش سطح قند خون باعث می‌شود کلیه‌ها آب بیشتری دفع کنند که منجر به افزایش دفعات ادرار می‌شود.

این علائم می‌توانند نشانه‌های اولیه قند خون بالا باشند و باید جهت تشخیص دقیق‌تر به پزشک مراجعه کرد.

مهم ترین علائم دیابت چیست؟

دیابت با علائمی ظاهر می‌شود که ممکن است در ابتدا خفیف باشند، اما با گذشت زمان شدت پیدا کنند. برخی از مهم‌ترین علائم دیابت شامل موارد زیر هستند:

تکرر ادرار: افزایش سطح قند خون باعث می‌شود بدن برای دفع قند اضافی، مایعات بیشتری را از طریق ادرار از دست دهد.

تشنگی بیش از حد: به علت دفع مایعات زیاد از بدن، فرد احساس تشنگی مداوم دارد.

کاهش وزن ناگهانی: بدن به دلیل ناتوانی در استفاده از قند، از چربی و عضلات برای انرژی استفاده می‌کند که منجر به کاهش وزن می‌شود.

خستگی و کاهش انرژی: به علت عدم دسترسی سلول‌ها به قند لازم، فرد اغلب احساس ضعف و خستگی می‌کند.

تاری دید: افزایش قند خون می‌تواند باعث تورم عدسی چشم شود که به تاری دید منجر می‌گردد.

این علائم می‌توانند در ابتدای دیابت خفیف باشند و ممکن است با گذشت زمان شدیدتر شوند.

سلامت همه آفاق، در سلامت توست . ️ داروخانه_آنلاین شبانه روزی دکتر دانیالی