فواید بتاکاروتن چیست ؟ 5 خاصیت شگفت انگیز بتاکاروتن

در این مقاله از سری مقالات آموزشی سلامتی سایت دکتر دانیالی می پردازیم به :

بتا کاروتن یک رنگدانه گیاهی است که ایجاد کننده ی رنگ قابل رویت در سبزیجات قرمز، نارنجی و زرد میشود.

بتا کاروتن به عنوان پروویتامین A کاروتنوئید در نظر گرفته می شود، این موضوع به این معنی است که بدن می تواند آن را به ویتامین A (رتینول) تبدیل کند. بتا کاروتن همچنین دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی است.

نام این ماده از کلمه لاتین واژه ی هویج گرفته شده است. بتا کاروتن توسط دانشمندی به نام Heinrich Wilhelm Ferdinand Wackenroder کشف شد که آن را از هویج در سال 1831 به وسیله ی روش تبلور کشف کرد.

در این مقاله همراه هم نگاهی می اندازیم به:

• فواید بتا کاروتن
• غذاهای حاوی بتاکاروتن
• میزان نیاز بدن به بتاکاروتن
• خطرات احتمالی مرتبط با مصرف غیر اصولی مکمل های بتاکاروتن

مزایای بتاکاروتن چیست؟

بتا کاروتن علاوه بر اینکه به عنوان منبع غذایی پروویتامین A عمل می کند، به عنوان یک آنتی اکسیدان نیز نقش مهمی دارد.

آنتی اکسیدان ها ترکیباتی هستند که مولکول هایی ناپایدار به نام رادیکال های آزاد را خنثی می کنند. هنگامی که تعداد رادیکال های آزاد در بدن بیش از حد بالا می رود و باعث عدم تعادل می شود، منجر به آسیب سلولی و بافتی می شود که به عنوان استرس اکسیداتیو شناخته می شود.

استرس اکسیداتیو یک عامل شناخته شده در ایجاد برخی بیماری های مزمن است. آنتی اکسیدان هایی مانند بتا کاروتن به کاهش یا جلوگیری از استرس اکسیداتیو در بدن کمک می کند.

تحقیقات فراوان نشان می دهد که رژیم های غذایی غنی از آنتی اکسیدان ها می توانند به افزایش سلامتی منجر شود.

آنتی اکسیدان ها میتوانند به محافظت از بدن در برابر شرایط اکسیداتیو زیر کمک کنند:

• بعضی از انواع سرطان ها
• بیماری قلبی
• اختلالات شناختی مانند بیماری آلزایمر

تحقیقات گوناگون مصرف غذاهای غنی از بتاکاروتن و مصرف مکمل های حاوی  بتاکاروتن را با مزایای سلامتی زیر مرتبط کرده است:

1. عملکرد شناختی بهتر ( فواید بتاکاروتن چیست )

بر اساس برخی مطالعات، بتا کاروتن به دلیل اثرات آنتی اکسیدانی خود احتمالا عملکرد شناختی انسان را بهبود میبخشد.

یک مقاله از نوع کاکرین در سال 2018 که هشت مطالعه با تمرکز بر آنتی اکسیدان ها از جمله بتاکاروتن را بررسی میکرد ، فواید مکمل بتا کاروتن را بر عملکرد شناختی و حافظه نشان داد.

شایان ذکر است که در این مطالعه فواید اثرات مغزی و بهبود شناختی مربوط به بتاکاروتن ها در اثر  مصرف طولانی مدت مکمل های حاوی این ماده( به طور متوسط به مدت ​​18 سال )ایجاد شده بود.با این حال، محققان تأثیر قابل توجهی در مصرف کوتاه مدت مکمل های بتاکاروتن نیافتند و به این نتیجه رسیدند که تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.با این همه، شواهد بسیار خوبی وجود دارد که نشان می دهد مصرف میوه ها و سبزیجات ، مخصوصا آنهایی که سرشار از بتاکاروتن هستند، می تواند احتمال زوال شناختی و بیماری هایی مانند زوال عقل را کاهش دهد.

2. سلامت پوست ( فواید بتاکاروتن چیست )

بتاکاروتن ممکن است به تقویت سلامت پوست شما کمک کند. احتمالا این موضوع هم  به دلیل اثرات آنتی اکسیدانی بتاکاروتن  مربوط است.

یک بررسی در سال 2012 گزارش می دهد که دریافت مقدار زیادی ریز مغذی های آنتی اکسیدانی، از جمله بتا کاروتن، می تواند توان دفاعی پوست را در برابر اشعه ماوراء بنفش افزایش دهد و به حفظ سلامت و ظاهر پوست کمک کند.

با این حال، محققان خاطرنشان می کنند که خاصیت حفاظتی بتاکاروتن موجود در رژیم غذایی در محافظت در برابر نور خورشید بسیار کمتر از استفاده از کرم ضد آفتاب موضعی است.

3. سلامت ریه ( فواید بتاکاروتن چیست )

تحقیقات در مورد تأثیر بتا کاروتن بر سلامت ریه تاثیرات متفاوتی را نشان میدهد.

ویتامین A که در بدن از بتاکاروتن تولید می‌شود، به عملکرد صحیح ریه‌ها کمک می‌کند.

علاوه بر این، افرادی که مقدار زیادی مواد غذایی حاوی بتاکاروتن می خورند ممکن است در معرض خطر کمتری برای انواع خاصی از سرطان از جمله سرطان ریه باشند.یک مطالعه در سال 2017 بر روی بیش از 2500 نفر نشان داد که خوردن میوه ها و سبزیجات غنی از کاروتنوئیدها(مانند بتا کاروتن) اثر محافظتی بسیار خوبی در برابر سرطان ریه دارد.

4. سلامت چشم ( فواید بتاکاروتن چیست )

رژیم‌های غذایی غنی از کاروتنوئیدها مانند بتاکاروتن میتواند  به ارتقای سلامت چشم و محافظت در برابر بیماری‌هایی که روی چشم‌ها تأثیر منفی می‌گذارند، از جمله دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن (AMD)(این بیماری موجب کاهش بینایی میشود) کمک کند.

تحقیقات نشان داده است که داشتن سطوح بالای کاروتنوئیدها در خون – از جمله بتا کاروتن – ممکن است خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا مرتبط با افزایش سن را تا 35 درصد کاهش دهد.

به علاوه، مطالعات نشان داده اند که رژیم های غذایی سرشار از میوه ها و سبزیجات سرشار از بتاکاروتن ممکن است در کاهش خطر AMD به ویژه در افراد سیگاری موثر باشد.

5. بتاکاروتن ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطان ها را کاهش دهد ( فواید بتاکاروتن چیست )

تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم‌های غذایی غنی از مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها مانند بتا کاروتن ممکن است به محافظت از بدن در برابر ابتلا به برخی سرطان‌ها کمک کند.

برخی از این انواع سرطان ها شامل موارد زیر است :

• سرطان سینه قبل از یائسگی
• سرطان ریه
• سرطان پانکراس

به طور کلی، پزشکان معمولاً برای پیشگیری از سرطان ،استفاده از یک رژیم غذایی غنی از میوه ها و سبزیجات را توصیه می کنند که سرشار از ویتامین ها، مواد معدنی و ترکیبات گیاهی است.

چه مقداری از بتاکاروتن باید مصرف کرد؟ ( فواید بتاکاروتن چیست )

اکثر مردم می توانند بدون نیاز به استفاده از مکمل ها، بتا کاروتن کافی را از طریق غذا دریافت کنند، البته به شرطی که طیف وسیعی از سبزیجات مصرف کنند.

هیچ مقدار توصیه شده روزانه (RDA) ی مشخصی برای بتاکاروتن وجود ندارد. RDA به کار رفته برای بتا کاروتن به عنوان بخشی از  RDA ی که برای ویتامین  A تعریف شده است به کار میرود.

از آنجایی که هر دو نوع از کاروتنوئیدهای از پیش ساخته شده ی ویتامین A و پروویتامین A در غذا یافت می شوند، مقدار توصیه مصرف روزانه برای ویتامین A با فاکتوری به نام “معادل فعالیت رتینول (RAE)” ارائه می شود.این فاکتور در واقع ، ویتامین A از پیش ساخته شده (موجود در غذاهای حیوانی و مکمل ها) و پروویتامین A (کاروتنوئیدها مانند بتا کاروتن) را در برمیگیرد

طبق اعلام ODSTrusted، زنان بالغ باید 700 میکروگرم RAE در روز دریافت کنند، در حالی که مردان بالغ به 900 میکروگرم RAE در روز نیاز دارند.زنان باردار و شیرده به ترتیب به 770 میکروگرم RAE و 1300 میکروگرم RAE نیاز دارند.

اگرچه ماکسیمم میزان  مصرف قابل تحمل (UL) برای ویتامین A از پیش ساخته شده(حیوانی) وجود دارد، هیچ حد بالای مصرفی UL برای کاروتنوئیدهای پروویتامین A مانند بتا کاروتن وجود ندارد.این موضوع به این دلیل است که بعید است بتاکاروتن و سایر کاروتنوئیدها حتی در صورت مصرف در دوزهای بالا باعث ایجاد مشکلات سلامتی شوند.با این حال، به خاطر داشته باشید که بر خلاف غذاهای غنی از بتا کاروتن، مکمل های بتا کاروتن اثرات گاها متفاوتی  بر سلامتی دارند و در دوز های بالا ممکن است منجر به اثرات منفی شوند.
UL برای ویتامین A از پیش ساخته شده برای مردان و زنان، از جمله زنان باردار یا شیرده، 3000 میکروگرم تعیین شده است.

اگر قصد مصرف مکمل ها را دارید، در مورد نیازهای فردی و خطرات احتمالی با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.همچنین درباره استفاده از برخی داروها یا سبک های زندگی که ممکن است بر دوز مصرفیو نیازهای بدن تأثیر بگذارند، از داروساز خود مشورت بگیرید.

منبع : www.healthline.com