اختلال adhd چیست؟ (اختلال کم توجهی-بیش فعالی)؛ علت، اثرات، تشخیص و درمان

اختلال adhd چیست؟ (اختلال کم توجهی-بیش فعالی)؛ علت، اثرات، تشخیص و درمان

در این مقاله از سری مقالات آموزشی سلامتی سایت دکتر دانیالی می پردازیم به :

اختلال adhd چیست؟ اختلال بیش فعالی-کمبود توجه (ADHD) یک بیماری سلامت روان است که می تواند باعث ایجاد حالات غیرعادی بیش فعالی و رفتارهای تکانشی ( رفتارهای سریع و بدون فکر ) شود.
افراد مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی همچنین غالبا در تمرکز حواس خود بر روی یک کار یا نشستن طولانی مدت در انجام اعمال روزانه مشکل دارند.

برای بسیاری از افراد اختلال حواس و تغییرات در سطح انرژی بدن، در طول شبانه روز امری عادی است اما برای یک فرد مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی، این تغییرات به دفعات بیشتر و با شدت بیشتری در مقایسه با افرادی که این بیماری را ندارند اتفاق می افتد که می تواند تأثیر قابل توجهی بر تحصیل، کار و زندگی روزمره آنها داشته باشد.
هم بزرگسالان و هم کودکان می توانند مبتلا به ADHD شوند و این بیماری محدودیت سنی خاصی ندارد.

انواع اختلال ADHD : (اختلال adhd چیست)

برای تشخیص سریعتر و دقیق تر این اختلال، سازمان بهداشت و درمان آمریکا ADHD را به 3 زیر گروه تقسیم بندی می کند :

1.غالبا بی توجه :

همانطور که از نام آن پیداست، افراد مبتلا به این نوع ADHD در تمرکز، تکمیل وظایف روزانه و پیروی از دستورالعمل ها با مشکل شدید مواجه هستند.
متخصصان همچنین فکر می‌کنند که بسیاری از کودکان مبتلا به نوع ADHD ممکن است تشخیص داده نشوند، زیرا معمولا ارام هستند و تمایلی به ایجاد اختلال در کلاس درس ندارند. طبق مطالعات انجام شده به نظر می رسد : این زیر گروه ADHD در بین دختران شایع تر است.

2.غالبا بیش فعال-تکانشی :

افراد مبتلا به این نوع اختلال کم توجهی بیش فعالی، در درجه اول رفتار بیش فعال و تکانشی از خود نشان می دهند. این می تواند شامل موارد زیر باشد:
بی قراری
قطع کردن حرف افراد در حین صحبت کردن
نمی توانند منتظر نوبت خود باشند
اگرچه اختلال بی توجهی در مورد این نوع ADHD کمتر مورد توجه قرار می گیرد، افراد مبتلا به این نوع ADHD (غالبا بیش فعال- تکانشی) ممکن است تمرکز بر روی وظایف روزانه را نیز دشوار بدانند.

3.نوع ترکیبی بیش فعال-تکانشی و بی توجه :

این نوع شایع ترین نوع اختلال کم توجهی بیش فعالی است. افراد مبتلا به این زیر گروه ، ترکیبی از علائم زیر گروه 1 و 2 را نشان می دهند که شامل : ناتوانی در توجه و تمرکز ، تمایل به رفتارهای تکانشگری و سطوح بالاتر از حد نرمال فعالیت و انرژی روزانه است.
بسته به این که بیمار مبتلا به کدام زیر گروه ADHD است، نوع دارو و مدت زمان درمان مشخص می شود .

علت بیماری ADHD : (اختلال adhd چیست)

علیرغم اینکه این بیماری در بین کودکان و بزرگسالان بسیار رایج شده است، پزشکان و محققان هنوز از علت اصلی این اختلال مطمئن نیستند. به نظر می رسد اختلال کم توجهی بیش فعالی منشأ عصبی و یا ژنتیک داشته باشد. برخی تحقیقات همچنین کاهش دوپامین مغز را در پیدایش این بیماری بی تاثیر نمی دانند. (دوپامین یک ماده شیمیایی در مغز است که به انتقال سیگنال ها از یک عصب به عصب دیگر کمک می کند و در ایجاد واکنش‌ها و حرکات عاطفی نقش دارد).

تئوری دیگری نیز وجود دارد که منشاء این بیماری را به تفاوت ساختاری در مغز افراد مرتبط می داند. یافته ها نشان می دهد که افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی و کمبود توجه حجم ماده خاکستری کمتری دارند. ماده خاکستری شامل نواحی از مغز است که وظایف زیر را در بدن به عهده دارد :
سخن گفتن و گفتار
کنترل اعمال بدن
تصمیم گیری
کنترل عضلات بدن

به نظر می رسد سیگار کشیدن بانوان در دوران بارداری، احتمال ابتلا به این اختلال را در کودکان افزایش می دهد.

تشخیص ADHD : (اختلال adhd چیست)

هیچ آزمایش واحدی وجود ندارد که بتواند به طور قطع تشخیص دهد که کودک و یا بزرگسال به اختلال بیش فعالی و کمبود توجه مبتلا است یا خیر. برای تشخیص این اختلال، پزشک علائمی را که فرد مورد نظر در 6 ماه گذشته داشته است ، ارزیابی می کند.

همچنین متخصصان احتمالاً اطلاعاتی را از معلمان یا اعضای خانواده فرد جمع آوری می کند و ممکن است از چک لیستهای خاص این بیماری و یا مقیاس های رتبه بندی ADHD برای بررسی علائم استفاده کند. پزشکان همچنین یک معاینه فیزیکی برای بررسی سایر مشکلات احتمالی مربوط به وضعیت سلامتی بدن انجام می دهند.

اگر مشکوک هستید که شما یا فرزندتان اختلال بیش فعالی و کمبود توجه دارید ، با پزشک در مورد ارزیابی این اختلال صحبت کنید. برای فرزندتان نیز می توانید با مشاور مدرسه او صحبت کنید. مدارس به طور منظم کودکان را از نظر شرایطی که ممکن است بر عملکرد آموزشی آنها تأثیر بگذارد ارزیابی می کنند.

درمان ADHD : (اختلال adhd چیست)

درمان ADHD معمولاً شامل رفتار درمانی ، دارو درمانی یا هر دو است.
انواع رفتار درمانی شامل روان درمانی یا گفتار درمانی است. با گفتار درمانی ، پزشک درمانگر با بیمار در مورد اینکه چگونه اختلال کم توجهی بیش فعالی بر زندگی و فعالیت های روزمره تأثیر می‌گذارد و راه‌هایی برای کمک به بهبود شرایط و مدیریت آن وجود دارد بحث خواهد کرد.

در درمان اختلال کم توجهی-بیش فعالی، دارو درمانی نیز می تواند بسیار مفید باشد. داروهای ADHD به گونه ای طراحی شده اند که بر مواد شیمیایی تولید شده در مغز تأثیر بگذارند تا بیماران را قادر سازد تکانه ها و اعمال خود را بهتر کنترل کنند.

دارو درمانی : دو نوع اصلی از داروهای مورد استفاده برای درمان ADHD شامل محرک ها (Stimulants ) و غیر محرک ها (non-Stimulants )هستند. محرک های سیستم عصبی مرکزی (CNS) رایج ترین داروهای ADHD هستند.

این داروها با افزایش مقدار دوپامین و نوراپی نفرین در مغز عمل می کنند .نمونه هایی از این دسته داروها عبارتند از متیل فنیدات (ریتالین) و محرک های مبتنی بر آمفتامین.

اگر محرک ها به خوبی نتیجه ندهند یا عوارض جانبی جدی برای بیمار ایجاد کنند ، پزشک ممکن است یک داروی غیرمحرک را پیشنهاد کند. داروهای غیر محرک با افزایش سطح نوراپی نفرین در مغز عمل می کنند. این دسته‌ی دارویی شامل اتوموکستین ( Atomoxetine ) و برخی داروهای ضد افسردگی مانند بوپروپیون Bupropion )) است.

درمان های غیر دارویی : علاوه بر مصرف داروها ، چندین راه حل برای کمک به بهبود علائم ADHD پیشنهاد شده است. برای شروع ، ایجاد تغییرات در شیوه زندگی ممکن است به افراد در مدیریت علائم این اختلال کمک کند.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) موارد زیر را توصیه می کند:

داشتن یک رژیم غذایی مغذی و متعادل
حداقل 60 دقیقه فعالیت بدنی در روز
داشتن خواب کافی
محدود کردن زمان استفاده از صفحه نمایش مانند تلفن، رایانه و تلویزیون
مطالعات همچنین نشان داده‌اند که ورزش یوگا و گذراندن وقت در فضای باز می‌تواند به آرام کردن ذهن‌های بیش فعال کمک کند و علائم ADHD را کاهش دهد.
مدیتیشن نیز از گزینه های اثربخش دیگری است. تحقیقات انجام شده در سال 2015 نشان داده است که مدیتیشن ممکن است علائم افراد مبتلا به ADHD را بهبود بخشد.
اجتناب از برخی مواد آلرژی زا و افزودنی های غذایی نیز برای کمک به کاهش علائم ADHD می تواند موثر باشد.

ADHD در بزرگسالان : (اختلال adhd چیست)

بیش از 60 درصد از کودکان مبتلا به ADHD متاسفانه علائم بیماری را در بزرگسالی نشان می دهند. برای بسیاری از افراد، علائم بیش فعالی اغلب با افزایش سن کاهش می یابد ، اما بی توجهی و تکانشگری ممکن است ادامه یابد. به همین علت به نظر می رسد تشخیص و درمان به موقع و کامل این اختلال بسیار مهم است.

ADHD درمان نشده در بزرگسالان می تواند تأثیر منفی بر بسیاری از جنبه های زندگی داشته باشد . علائمی مانند مشکل در مدیریت زمان ، فراموشی و بی حوصلگی می تواند باعث بروز مشکلاتی در محل کار ، خانه و روابط خصوصی و اجتماعی افراد شود.

ADHD در کودکان : (اختلال adhd چیست)

بر اساس گزارش هایی از مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) حدود 8.8 درصد از افراد 3 تا 17 ساله در ایالات متحده مبتلا به ADHD هستند. این شامل 11.7 درصد از مردان و 5.7 درصد از زنان کل کشوراست.
برای کودکان، ADHD عمدتا با مشکلات در مدرسه همراه است. کودکان مبتلا به ADHD اغلب در یک محیط کلاس درس کنترل شده با مشکلاتی روبرو هستند.

پسران بیش از دو برابر بیشتر از دختران احتمال دارد که برای ابتلا به ADHD تشخیص داده شوند . این ممکن است به این دلیل باشد که پسرها تمایل دارند علائم بارز بیش فعالی را به طور کامل نشان دهند و ان را پنهان نکنند. اگرچه برخی از دختران مبتلا به بیش فعالی ممکن است علائم کلاسیک بیش فعالی را داشته باشند ، اما بسیاری از آنها این علائم را پنهان می کنند و یا اینکه به طور کلی بدون علائم خاص هستند.

در بسیاری از موارد، دختران مبتلا به ADHD ممکن است:
اغلب رویاپردازی می کنند
بیش از حد پرحرف باشند تا بیش فعال
بسیاری از علائم ADHD می توانند رفتارهای معمول دوران کودکی باشند، بنابراین تشخیص اینکه چه چیزی با ADHD مرتبط است و چه چیزی نیست، می تواند دشوار باشد.

آیا ابتلا به ADHD باعث اختلال در یادگیری می شود ؟ (اختلال adhd چیست)

در حالی که ADHD یک اختلال عصبی به شمار می آید ، ناتوانی و یا اختلال در یادگیری در نظر گرفته نمی شود. با این حال، علائم ADHD می تواند یادگیری را برای کودکان سخت تر کند.

برای کمک به کاهش هر گونه تأثیر بر یادگیری کودکان ، معلمان می توانند دستورالعمل های فردی دانش آموز مبتلا به ADHD را اجرا کنند. این راه کارها شامل اختصاص زمان اضافی برای تکالیف و تست ها یا ایجاد یک سیستم پاداش شخصی باشد. اگرچه از نظرپزشکی این اختلال یک ناتوانی در یادگیری به حساب نمی اید اما ADHD متاسفانه می تواند اثرات مادام العمری داشته باشد.

اختلالات همزمان با بیماری ADHD : (اختلال adhd چیست)

بیماران با سندروم کم توجهی-بیش فعالی معمولا اختلالات دیگری از جمله افسردگی و اضطراب را نیز تجربه می کنند. بعضی از این مشکلات در نتیجه ی ابتلای طولانی مدت و یا درمان نشده ی ADHD است.

اضطراب : افراد مبتلا به ADHD نمی توانند از عهده کارهای روزانه، حفظ روابط اجتماعی و غیره برآیند. این مسئله به تنهایی می تواند خطر ابتلا به اضطراب را افزایش دهد.
بر اساس گزارش های منتشر شده از CDC، افراد مبتلا به ADHD بیشتر از افراد بدون سندروم دچار اختلال اضطراب می شوند.
اختلالات اضطرابی عبارتند از:
اضطراب جدایی، زمانی که از دوری از عزیزان خود می ترسند
اضطراب اجتماعی، که می تواند افراد را از رفتن به مدرسه یا مکان های دیگری که در آن معاشرت می کنند بترساند
اضطراب عمومی، زمانی که از اتفاقات بد، از آینده و غیره می ترسند.

افسردگی : در افراد مبتلا به ADHD ، احتمال ابتلا به افسردگی بیشتر است. در مطالعه ای انجام شده مشخص شد حدود 50 درصد از نوجوانان مبتلا به این اختلال، افسردگی ماژور یا اختلال اضطراب داشتند.

مطالعات نشان می دهد که تا 53.3 درصد از بزرگسالان مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی ممکن است افسردگی نیز داشته باشند. گفتار درمانی می تواند به درمان هر دو بیماری کمک کند. همچنین، برخی از داروهای ضد افسردگی، مانند بوپروپیون، گاهی اوقات می توانند به کاهش علائم ADHD کمک کنند. البته، داشتن ADHD الزامی برای ابتلای همزمان به افسردگی نیست، اما مهم است بدانید که این یک احتمال قوی است.

مشکلات رفتاری : مشکلات رفتاری در بین کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی بیشتر از کودکان بدون این اختلال است. این مشکلات زمانی ایجاد می شوند که فرد احساس می کند اطرافیان او را درک نمی کنند. کسی که احساس می کند درک نمی شود ممکن است زیاد صحبت کند، کنترل رفتار خود را از دست بدهد یا عمدا دیگران را آزار دهد. اینها ممکن است نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای ( oppositional defiant disorder ) باشد.

برخی از افراد نیز احساس می کنند تمایل دارند قوانین را زیر پا بگذارند ، رفتاری پرخاشگرانه با دیگران داشته باشند، دعوا کنند، قلدری کنند، یا شاید چیزهایی را که به آنها تعلق ندارد، بردارند. به این اختلال ” conduct disorder” می گویند. درمان برای افرادی که با این چالش ها روبرو هستند در دسترس است ولی متخصصان توصیه می کنند که افراد تشخیص داده شده، زودتر درمان خود را شروع کنند تا اثردهی بهتر و کامل تری را مشاهده کنند.

حرف اخر : (اختلال adhd چیست)

هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان، اختلال بیش فعالی و کمبود توجه درمان نشده می تواند تأثیر جدی بر زندگی روزمره و فعالیتهایشان داشته باشد. می تواند بر مدرسه ، کار و روابط اجتماعی افراد تأثیر بگذارد. به همین علت درمان به موقع ، برای کاهش علائم این بیماری مهم است.

به خاطر داشته باشید که بسیاری از افراد مبتلا به ADHD از زندگی موفق و سالم لذت می برند به این علت که اقدام به درمان و کنترل ان کرده اند.
اگر فکر می کنید ممکن است شما یا فرزندتان اختلال کم توجهی بیش فعالی داشته باشید، اولین قدم شما باید در صورت امکان صحبت با پزشک باشد. پزشک می تواند به شما کمک کند تا یک برنامه درمانی ایجاد کنید که به شما کمک کند علائم خود را مدیریت کنید و با ADHD به خوبی زندگی کنید.

منبع : www.healthline.com